(im lặng một lúc)

Thật tình thì anh chẳng dám khuyên em

Em đã là cán bộ khi anh còn du đãng

Nhưng em nên ở lại đấu tranh

Thì chuyện rời Phường tất nhiên xứng đáng

THẢO:

Cám ơn cám ơn anh lắm

Em cám ơn “đồng chí” vô cùng

THÀNH TABERD:

Chúng ta nói toàn chuyện buồn

Chuyện đời sống chuyện quê hương cũng nhiều

Trái tim giàu có, không nghèo

Sao câu chuyện của tình yêu ngập ngừng?

THẢO:

Ừ, em cũng thấy trong lòng

Mất đi những phút phập phồng ngày xưa

Ngày xưa không thốt cũng thưa

Có thưa thì cũng thấy thừa hở anh

Hay tình đã hóa cây xanh

Không còn cái nụ đâm cành sớm mai

Một cái gì đã chia hai

Làm thương tổn mất những ngày yêu nhau

(đau đớn)

Cái ly muôn thuở còn đau

Nước rơi xuống đất làm sao hốt vào

Bức tường đôi, nỗi cồn cào

Đã ngăn em sự xôn xao riêng mình

THÀNH TABERD:

Không còn tiếng sóng trong lòng

Thì là đồng chí đi trong cuộc đời

(lau nước mắt Thảo)

Kìa sao lại khóc Thảo ơi

Để anh ôm nỗi ngậm ngùi không tan

THẢO:

Không, em đang lấy lại thăng bằng

Để tim đập bình thường đấy chứ

Có lẽ em chỉ yêu anh thực sự

Bằng kỷ niệm ngày xưa ở một giấc mơ nào

Còn bây giờ chỉ là những chuyện động viên nhau

Những san xẻ buồn vui về công tác

Em sẽ dặn…em không được khóc

(im lặng một lúc)

Thôi, anh nên ngủ đi

Em phải qua Ban Giám Hiệu đợi xe về

Nhân tiện cũng lo vài chuyện khác

Em sẽ kể với mẹ rằng anh rất tuyệt

(vừa ra cửa đã quay lại)

Em không thích ai thương hại đâu

Chúc hai chân anh nhảy khỏi hàng rào

(bước thẳng dứt khoát)

THÀNH TABERD:

Chính anh cũng không thích ai thương hại

Có lẽ “thép đã tôi thế đấy”

Mẫu quặng nham nhở biết bao khi chở đến lò

Chẳng ai ngờ thép đã được sinh ra…

(một người đàn ông và một cô gái đi vào, Hạnh thật tội nghiệp cạnh người Hiệu Trưởng trường thanh niên xây dựng cuộc sống mới)

HIỆU TRƯỞNG:

Sao ai hôm nay cũng tập làm thi sĩ

Ông bạn nghĩ gì mà ngẩn ngơ đến thế

Ông bạn đã làm một cô gái ngẩn ngơ theo

Cô ấy khóc một mình buồn biết bao nhiêu

THÀNH TABERD:

À, à, chào…chào thủ trưởng. Kìa, sao Hạnh…

HIỆU TRƯỞNG:

Thường người ta mừng vì sắp được yêu

Nay đồng chí Hạnh lại buồn vì yêu thì cơ khổ

Tôi đã cố điều tra mà không ra đáp số?

THÀNH TABERD:

Ôi, thủ trưởng lại chế nhạo tôi

Phải công nhận rằng tôi thật tồi

Không làm chủ tâm hồn mình được

(quay sang Hạnh)

Riêng Hạnh, lý do gì em khóc?

Tôi muốn nổi điên vì nước mắt của đàn bà

Chưa hiểu chuyện gì là đã rút khăn mùi xoa

(cương quyết)

Tôi xin thay Hạnh đàng hoàng báo cáo

Tương lai chúng tôi sẽ xây dựng gia đình

Nếu có trở ngại nào, xin đồng chí thực tình

Báo động trước để chúng tôi suy nghĩ

HẠNH ANGIELIC:

Ôi chao…anh…anh…

(cô đỏ mặt chạy mất)

HIỆU TRƯỞNG:

Ha ha, cô ấy chạy mất rồi

Nhưng lần này cô ấy sẽ tủm tỉm cười

Chứ không khóc tỉ tê như lúc nãy

(đổi thái độ)

Đồng chí Thảnh làm bất ngờ tôi đấy

Chuyện hôn nhân là chuyện của một đời

Tôi làm gì dám can thiệp vào đời sống lứa đôi

Nhưng đây quả là chuyện vô cùng đặc biệt

(im lặng một lúc)

Trường hợp này sẽ không có gì khó hết

Nếu hai người thương nhau trước lúc lên trường

THÀNH TABERD:

Tôi thấy đây là trường hợp bình thường

Không phải vì tôi ham…cưới vợ

Phải chăng thủ trưởng muốn có thời gian để trái tim làm toán đố

Chứ mới đụng nhau đâu chẳng lẽ đã yêu nhau

Nhưng…nếu thủ trưởng biết rằng để tránh những cơn đau

Có thể xảy ra trong chúng tôi lần nữa

Chúng tôi phải cưới nhau để quên quá khứ giống nhau đầy buồn bã

HIỆU TRƯỞNG:

Nhưng đây là đám cưới đầu tiên, Thành nhớ nhé

Sẽ khép hoặc mở ra cả một con đường

Ông bạn có lường trước là những học viên thích nhau tại trường

Sẽ đổ xô nộp đơn xin “tuyên bố”

THÀNH TABERD:

Theo tôi, học viên hoặc là cán bộ

Cùng một ngôi trường đều có thể lấy nhau

Vấn đề là yêu ra làm sao

Và cưới làm sao để thăng bằng công tác

Có khi lấy nhau lại thúc đẩy cả hai chiều năng suất

HIỆU TRƯỞNG:

Coi như thông qua chuyện này

Nhưng tôi vẫn muốn bạn yêu cho thật kỹ

Nào, bây giờ có chuyện cần đồng chí

Là nhớ làm ngay bài tự thuật ra hồn

Ban Giám Hiệu đã quyết định ngày lễ hai năm thành lập ngôi trường

A trưởng Thành Taberd sẽ lên báo cáo

THÀNH TABERD:

Báo cáo điển hình ư, thưa thủ trưởng?

HIỆU TRƯỞNG:

Đúng, và báo cáo trong ngày hội lớn

Bởi đồng chí luôn luôn làm chuyện bất ngờ

Đi chơi tự do, yêu cũng tự do

Nhưng công việc lại rất là…tổ chức

Tôi rất yêu cái bất ngờ mà…công thức

Ở tiểu đội PAPILLON, một tiểu đội lạ lùng

Những tiểu đội hàng đầu thế này phải phát triển nhiều hơn

Để làm nòng cốt trong các khung trường mới

Học viên mà tốt thì sẽ là công nhân giỏi

Của trại cưa, xưởng thủ công, nông trường khóm, lúa mì…

Nào, bao giờ thì đồng chí tập đi?

THÀNH TABERD:

Sao thủ trưởng không hỏi bao giờ tôi tập chạy?

(đứng thẳng, đi từng bước)

Một cô gái đã dạy tôi thế đấy

Một đồng chí đang công tác ở Phường đã dạy tôi thế đấy

(im lặng một lúc)

A, nhưng mà thủ trưởng khoan về

Tôi muốn nói điều này nhưng phải có người nghe

Là trên cổng của hai Khu Kỷ Luật

Sao không treo một tấm bảng nào đại khái như “nhà thân mật”

Để đánh thức những học viên còn cố ý rụt rè

Còn tính toán lọc lừa, còn đào ngũ hăm he

Vì còn…sợ thân phận mình lạc lõng

Phải giúp họ nối vòng tay rộng

HIỆU TRƯỞNG:

Rồi, đồng chí sẽ họp với Hoàng Hercule

Bàn bạc với nhau cho ra kết quả

Bây giờ thì có một tin mới lạ

Thành có quen ai là Hoa Đá Lửa không nào?

Cô ấy vừa lên đây đã hăm dọa ồn ào

Xem cán bộ thanh niên xung phong như “thỏ đế”

THÀNH TABERD:

Có thành thỏ đế cũng không phải dễ

Chưa chắc cô ta đã đón nhân cánh rừng

Cô Hoa là một trong nhiều kẻ giao du với tôi ở quá khứ đáng buồn

Sẽ không hề hấn gì đâu, thưa thủ trưởng

Tôi hy vọng cô ấy biết thêm về cuộc sống

Hoàng Hercule chắc sẽ… giúp đỡ tận tình

( lúc ấy, Hạnh bẽn lẽn vào )

HIỆU TRƯỞNG :

Ha ha, tôi có lý do đi rồi chứ ?

Hai đồng chí cứ tùy nghi tâm sự

Chọn công tác ở đây, tôi đã chấp nhận đau đầu

 (quay ra )

Ôi, con người là vốn quý biết chừng nào

Mỗi cách sống đều mang theo tiểu thuyết

Ngay đến sự mất trí của một người cũng có nguồn có gốc

Ở ngôi trường kiểu Makarenko, ai cũng thèm đi học

THÀNH TABERD :

Giữa Hạnh và Tâm Điên

Giữa chính tôi và Thảo

Đều chung một khí hậu

Độc ác và đáng buồn

Là kẻ tìm mùa màng

Tôi trông mong thời tiết

Nhưng tôi nào hay biết

Mây bốn mùa vẫn bay

Thái Gorki trồng cây

Tôi là người ăn trái

Đại Ca ngồi nấu khoai

Tôi lựa từng củ đấy

Người thân đông như vậy

Nên tôi hóa thành rừng

Vết thương nơi nào nhỉ

Trong hồn hay ngay chân

( Thành đưa một chân và anh suýt té. Hạnh Angielic phải đỡ anh đứng thẳng )

Không có gì đâu em

Hỡi người yêu tội nghiệp

Chúng ta đều khép nép

Vì quá khứ của mình

Nhưng chúng ta văn minh

Trên bước đường đi tới

HẠNH ANGIELIC :

Em xin lỗi, xin lỗi…

THÀNH TABERD :

Đáng lẽ anh phải cám ơn em đã giúp anh không bối rối

Không nghi ngờ chính anh trong việc cải tạo mình

Tại sao em khóc lúc bình minh

Lúc bầu trời hứa trước nhiều tốt đẹp

Cô ấy cũng khóc mà không bao giờ kêu “rất tiếc”

HẠNH ANGIELIC :

Cô ấy đã khóc… cô gái quen anh…

THÀNH TABERD :

Hình như anh đã kể Hạnh nghe một lần

Ngày xửa ngày xưa có một cô tên Thảo

Có một bức tường không quen nói láo

HẠNH ANGIELIC :

Trời ơi, vậy mà em cứ tưởng là một thiếu nữ nào

Cô Thảo đang ở đâu ?

THÀNH TABERD :

Ở chỗ chúng ta đang đi đến

( im lặng một lúc )

Nào, bây giờ em hãy cùng anh bình tĩnh

Cùng nắm tay và cùng bước thăng bằng

Sẽ không hề hấn gì, anh đã bước thẳng chân

Chúng ta sẽ bùi ngùi từ giã Thảo

Như là chúng ta gửi một sứ giả của cánh rừng giông bão

HẠNH ANGIELIC :

Kìa, chân anh chân anh

Da non đã bắt đầu lành

Mai mốt để cho đời vết sẹo

Phải chị Thảo là vết thương không thể thiếu ?

( đôi tình nhân đi, có bước như lùi lại, cây bằng lăng trong tư thế chở che, nhạc ở đâu về thánh thót. Họ đi, đi, đi cho đến lúc màn khép kín hình ảnh ấy )

MÀN PHỤ

CUỐI CÙNG

(Màn mở ra hình ảnh một sân khấu dở dang. Các học viên nữ A, B, C và các học viên nam 1, 2, 3, 4, 5 đang gỡ các mặt nạ hóa trang trên khuôn mặt của mình. Họ khiêng cây bằng lăng và chiếc giường vào hậu trường. Sân khấu trống trở lại như bắt đầu vào MÀN MỘT.

Thái Gorki đang xếp lại những cuốn sách và chồng báo. Đại Ca chuẩn bị quang gánh của mình. Một học viên nữ đóng vai “người mẹ” gỡ mái tóc giả muối tiêu ra thở dài. Những người khác thì lo dọn dẹp các dụng cụ của các màn trước.

Tất cả có vẻ suy nghĩ )

ĐẠI CA :

Vở kịch thế là xong

THÁI GORKI :

Ít ra tôi cũng tham dự một phần

Vào đời sống của một nhân vật chính

HỌC VIÊN B :

Tôi được chọn đóng một vai bình tĩnh

Làm người mẹ Thành Taberd đơn giản đến chừng nào

Nói chung tôi chỉ xuất hiện màn đầu

Còn những màn tiếp tôi đứng ngoài quan sát

Ôi, sao trái tim tôi hồi hộp

Chỉ sợ Thành Taberd đào ngũ khỏi khu rừng

Tôi có phải là người sinh đẻ Thành không ?

Tôi chỉ là một học viên còn dao động

Một học viên còn thèm khoa trương đời sống

Còn muốn trốn nơi đầy về đô thị khóc cười

Nhưng trời ơi, tôi không thể rung đùi

Dù rung một chút ở trong vở kịch

Tôi đã hiểu thế nào là ruột thịt

Với những con người đang sống quanh tôi

HỌC VIÊN A :

Té ra chị Hạnh là Angielic một thời

Tôi nghe danh hiệu mà không hề biết mặt

Vậy mà mỗi lần ngồi nghe chị hát

Tôi cứ tưởng đâu là ca sĩ phòng trà

Hoặc là một tiếng hát ca-ve

HỌC VIÊN C :

Cả Hoàng Hercule em biết chứ

Em ái mộ lúc còn là thiếu nữ

Còn tập ăn chơi còn tập đua đòi

Em đâu ngờ “đàn chị” ở trường thôi

( tiếng chân chạy thình thịch, xuất hiện Hoàng Hercule )

HOÀNG HERCULE :

Các em ơi đến giờ sinh hoạt rồi

Vác luôn đống lá buông này về khu kỷ luật

( Gom lá buông cùng các học viên A,B, C )

Không biết “ông nội” nào đề nghị đổi thành “nhà thân mật”.

Cái tên nghe kỳ cục quá chừng

Tụi mình phải bàn ráo riết nghe không

( im lặng một lúc )

À, có một học viên ba gai vừa mới bổ sung

Đã đào ngũ còn hành hung cán bộ

Các em ai nắm về Hoa Đá Lửa ?

CÁC HỌC VIÊN NỮ :

Ủa, Hoa Đá Lửa hả ?

Bà này “mánh mung” chợ trời

Hồi đó mê Thành Taberd lắm chị Hoàng ơi !

( Họ kéo đi theo Hoàng Hercule, cười thích thú )

THÁI GORKI :

Con gái dễ hồn nhiên thế đấy

Nhiều lúc tôi muốn làm một con gà mái

Để được vuốt ve và chiều chuộng trong chuồng

ĐẠI CA :

Chú mày chỉ được cái tầm ruồng

Phải giữ tư cách để còn đóng kịch

Lỡ sau Thành Taberd rồi đến mày thì sao, “bể” hết

THÁI GORKI :

Ráng lo nồi cơm mình đó Đai Ca

Thấy chưa huynh, cái nồi trống rỗng

Hết cơm chắc lật nồi đánh trống ?

( Lúc lắc xắc tay )

Riêng tôi chữ nghĩa vẫn còn

Thơ, nhạc, văn chương đã hóa tâm hồn

Không trơ trẽn như nghề chạy gạo

ĐẠI CA :

Mẹ, thằng này bố láo

( Đại Ca nổi khùng rượt Thái Gorki quanh sân khấu. Họ mất trong hậu trường )

HỌC VIÊN 1 :

Hồi nãy tao đóng vai công an

Nhập vai rồi mới thấy khó khăn

Diễn kịch mệt hơn nghề du đãng

Đi nhập vai một người cách mạng

Tao như nhà sư cởi áo chùa

Chú mày thấy tao nghiêm túc, hách chưa ?

Tao cố gắng không sờ vào bao súng

Bởi đây là một anh công an đứng đắn

HỌC VIÊN 2 :

Thì tao kém gì mày

Tổ trưởng dân phố đây

Nhưng tao đánh thú thiệt

Tao cảm động hết biết

Trước cô Thảo Phường đoàn

Người gì coi dễ thương

HỌC VIÊN 3 :

Có ngon thì tối nay sinh hoạt

Đề nghị anh Thành lấy cô Thảo “đại” đi

Nhưng anh Thành ở đâu, anh Thành làm gì

Sau báo cáo điển hình hai năm đó

Chúng ta phải mời Thành Taberd kể rõ

HỌC VIÊN 4 :

Vậy thì nắm tay nhau chứ

Tiếng hát chúng ta sẽ kêu gọi anh Thành…

( Tất cả công việc xếp lại. Tiểu đội PAPILLON lại nắm tay nhau hướng về khán giả. Ngực trần và hình xăm, bài hát CHỖ ĐẬU CỦA NHỮNG CON BƯỚM qua ảo giác của ánh sáng gợi hình ảnh sinh hoạt của một tập thể lãng mạn, thần thoại. Họ đồng ca )

TIẾNG NÓI THÀNH TABERD :

Có lẽ anh phải đến ngay với anh em, Hạnh ạ

Tình đồng đội còn làm mềm gỗ đá…

TIẾNG NÓI HẠNH ANGIELIC :

Không phải có lẽ mà tất nhiên phải đến

Nhưng anh nhớ bước chân rón rén

Kẻo Papillon quên chỗ đậu của mình

( Thành Taberd, Hạnh Angielic đi ra đột ngột. Họ bước nhẹ nhàng sau lưng các học viên nam. Họ sẽ đứng giữa sân khấu cho đến khi kết thúc bài hát. Lúc tiểu đội PAPILLON lùi về cạnh Hạnh, thì Hạnh sẽ bước ra đúng chỗ của họ )

THÀNH TABERD :

Vở kịch thì kết ở đây rồi

Còn nhân vật, ai là nhân vật chính ?

( Như hỏi ý khán giả, như hỏi ý đồng đội)

MỘT HỌC VIÊN :

Thì rõ ràng là anh, Thành Taberd

THÀNH TABERD :

Có thật có thật là tôi không ?

Tôi đã tìm kiếm mình suốt vở

Khi tôi ngã có người đứng đỡ

Khi tôi đi có kẻ chỉ đường

Tôi đã trưởng thành và đã lớn khôn

Nhưng tôi vẫn suốt đời đi học

Người dạy tôi hôm nay không có mặt

Lúc vinh quang không có mặt bao giờ

Như là một trận đá banh mà tiền đạo sút vô

Thường được hoan hô vì công ghi bàn thắng

Người ta thường quên trước khi lưới thủng

Quả banh da được bố cục thế nào

Đường bóng được chuyền từ tuyến giữa ra sao

Bằng bản lãnh của người tiền vệ

Người dạy tôi cũng âm thầm như thế

Lúc vinh quang không có mặt bao giờ

Có thể từ một chỗ rất cam go

Cô ấy đang đổ mồ hôi cùng thử thách

Giữa đỏ và đen, giữa dơ và sạch

( Im lặng một lúc )

Bây giờ thì mọi người đều biết

Thảo đã không có mặt ở đây

Những người cho không có mặt ở đây

Nên người nhận đã thành nhân vật chính

(Thành trở về vị trí của mình cạnh tiểu đội. Ở đó, họ hát bài ca về những con bướm biết đậu trên đất bình nguyên. Sân khấu lúc tối lúc sáng. Cuối cùng rực rỡ)

MÀN HẠ

Viết xong năm 1981 tại chùa Phụng Sơn Tự, Sài Gòn.