Cổ sử Việt Nam - hay lịch sử cổ đại của dân tộc ta - là đề tài nghiên cứu đã được đặt ra chí ít là từ khoảng năm 1480, thuở Ngô Sĩ Liên đặt một số vấn đề trong bài biểu dâng sách Đại Việt sử ký toàn thư, nguồn mạch nghiên cứu được tiếp nối dần với Việt Sử Tiêu Án của Ngô Thì Sĩ, Việt Sử Bị Khảo của Đặng Xuân Bảng và gần đây là các công trình của Đào Duy Anh… Khác với việc chép sử của các sử quan, phần nhiều đóng khung trong quan điểm của nhà cầm quyền các thời đại, việc nghiên cứu cổ sử hấp dẫn hơn bởi nó được nhiều thành phần xã hội dự vào, cũng vì thế nhiều góc độ, nhiều vết tích lịch sử được tiếp cận và khai thác. Những góc khuất dần sáng, các nhận định lửng lơ hoặc được khẳng định hoặc bị phủ nhận. Nền sử học Việt Nam được xây dựng bởi truyền thuyết, thư tịch và được bồi bổ dần qua nguồn tài liệu của các ngành khoa học có liên quan khác, các nguồn này có khi bổ sung cho nhau và cũng nhiều lúc đối chọi nhau kịch liệt. Sự bổ sung để khẳng định hay đối chọi nhau của dữ kiện và luận thuyết đều là những giá trị đáng tham khảo, bởi chúng góp phần thúc đẩy sự phát triển nền sử học Việt Nam hiện đại.
Các bài viết trong quyển sách này - trong chừng mực nào đó - sẽ dẫn chúng ta tiếp cận những vấn đề cổ sử Việt Nam với một tư thế bình tĩnh, sự bình tĩnh mà tác giả sách này đã luôn giữ khi khai thác dữ kiện và bày tỏ quan điểm.
Các vấn đề được nêu ra tuy không mới, nhưng với cách tiếp cận riêng, chuỗi lý luận của tác giả Trương Thái Du trở nên sinh động và hấp dẫn, qua sự phối hợp tư liệu từ nguồn cổ thư Trung Quốc - Việt Nam với các kết quả nghiên cứu, khảo cổ gần đây của học giới Đông - Tây, và một lợi thế khác nữa từ ngón nghề riêng - Thiên văn học - tác giả đã làm sáng một số vấn đề gây nhiều tranh luận như việc minh định các địa danh Giao Chỉ, Tượng quận, Cửu Chân, Nhật Nam, các truyền thuyết về Thục Phán, Triệu Đà…
Nhà xuất bản Lao Động trân trọng giới thiệu đến bạn đọc tập sách này trong tủ sách nghiên cứu, biên khảo “Khơi lại nguồn xưa” với hy vọng tìm kiếm sự đồng thanh, mặt khác cũng mong nhận được sự chỉ dẫn hoặc luận bàn.
LỜI NHÀ XUẤT BẢN -PHẠM HOÀNG QUÂN
