* Thưa ông, là một nhà giáo, cơ duyên nào khiến ông trở thành một người tự làm sách có thể nói là “một mình một nhà xuất bản” rất thú vị như hiện nay?
- TS NGUYỄN VĂN DƯƠNG: Thời gian trên mười năm (1990 - 2001), sau khi đất nước mở cửa, là thời gian tôi vừa dạy học vừa làm sách theo đơn đặt hàng của một số nhà sách, phần lớn làm các từ điển song ngữ và vài ba bộ sách dịch.
“Cơ duyên” (hay “cơ may”) đưa đẩy tôi làm sách rồi bỏ vốn xuất bản sách là noi theo tấm gương sáng của học giả Nguyễn Hiến Lê trước đây, đồng thời cũng nhờ từ năm 2000 về sau các con tôi ở trong nước cũng như ở nước ngoài đã trưởng thành, làm ăn khấm khá, đủ sức tài trợ (không hoàn vốn) mỗi đứa vài chục triệu đồng cho tôi làm sách. Gọi là một mình nhưng tôi cũng có những cộng sự của mình và thật ra, tính đến nay, tôi mới chỉ bỏ vốn xuất bản được ba tác phẩm.
* Những cuốn sách ông đã làm là do sự yêu thích thuần túy cá nhân hay cũng dựa trên yếu tố ăn khách của thị trường?
- Sách tôi đã làm thuộc ba phạm vi: sách nghiên cứu thiên về văn bản học, sách dịch thuật liên quan đến văn hóa học thuật Trung Quốc và từ điển song ngữ (Anh, Pháp, Hoa). Tôi chỉ nhận làm những sách không vượt quá khả năng của mình hoặc những sách mà tôi yêu thích.
* Những cuốn sách do ông làm được phát hành như thế nào? Thu hồi vốn có tốt không?
- Thì tôi cũng đi ký gửi ở các nhà sách thôi. Thêm một địa chỉ phát hành nữa là... căn hộ chung cư của tôi (phòng 202, lầu 2, 220B Lê Văn Sĩ, P.14, Q.3, TP.HCM). Trong ba cuốn sách tôi đã bỏ vốn xuất bản thì 100 danh nhân có ảnh hưởng đến lịch sử Trung Quốc và Tìm hiểu các nước trên thế giới... khá “ăn khách” nên việc thu hồi vốn không có gì khó khăn. Tuyển tập Phan Châu Trinh tuy bán có chậm hơn nhưng với giá trị lâu dài của bộ sách, tôi tin rằng việc thu hồi vốn cũng không quá khó và vẫn yên tâm làm các sách thuộc loại này.
* Với tư cách một nhà giáo, một dịch giả, ông đánh giá như thế nào về tình hình dịch thuật ở nước ta hiện nay?
- Tôi chỉ chuyên dịch một số sách về văn hóa học thuật cổ đại của Trung Quốc cho nên không dám lạm bàn về các mảng khác. Trong phạm vi dịch thuật của tôi, tôi nghĩ rằng một dịch giả có thể thực hiện một bản dịch tốt là người phải có trình độ tri thức ngang ngửa với người viết, phải chịu khó suy nghĩ về từng chữ, từng câu trong văn bản, rồi phải có nhiều sách vở, nhiều từ điển để tra cứu những chỗ khúc mắc trong cách dùng từ, cách đặt câu của tác giả.
* Sắp tới đây, ông vẫn tiếp tục “một mình một nhà xuất bản”?
- Vâng. Tôi sẽ tiếp tục bỏ vốn in những cuốn sách mà mình say mê, hứng thú và có ích cho bạn đọc...
TTO theo TRẦN NHÃ THỤY thực hiện
