Triển lãm ảnh có tên Xuân thì gồm 48 bức ảnh nude nghệ thuật của nghệ sĩ nhiếp ảnh Thái Phiên (TP.HCM) đã được Sở Văn hóa - Thông tin Hà Nội cấp giấy phép mang tính "lịch sử" đối với loại hình nhiếp ảnh nghệ thuật này, do Phó giám đốc Trần Quốc Chiêm ký ngày 2.10.2007.
Theo thông tin mà chúng tôi có được thì tại Việt Nam chưa từng có một triển lãm chuyên đề về ảnh nude nghệ thuật nào tương tự, kể cả ở miền Nam trước năm 1975.
Ảnh nude nghệ thuật chỉ "thập thò" đâu đó vài ba chiếc trong các triển lãm với đề tài tự do và không bao giờ được giải cao! Nhiều nhà nhiếp ảnh cũng thử dấn thân vào lĩnh vực "nhạy cảm" này và một vài người đã dính vào kỷ luật, có người... mất mạng. Mới đây nhất, Sở Văn hóa - Thông tin TP.HCM cũng từ chối cấp phép cho triển lãm ảnh nude của một họa sĩ với lý do không phù hợp với thuần phong mỹ tục.
Chính vì thế, việc làm của Sở Văn hóa - Thông tin Hà Nội lần này có thể xem như một động tác "cởi trói" cho ảnh nude nghệ thuật - vốn không hề tội lỗi, một ứng xử có hậu với một bộ môn nghệ thuật đã được thừa nhận từ lâu trên thế giới. Một điều thú vị nữa là cách đây vài năm, chính Sở Văn hóa - Thông tin Hà Nội từng có những nhận xét gây băn khoăn về bộ ảnh nude để lại của một nghệ sĩ nhiếp ảnh, sau khi ông này bị sát hại trong một vụ án liên quan đến chính việc... chụp ảnh nude!
Chưa hết, Nhà xuất bản Văn nghệ TP.HCM cũng vừa cấp giấy phép cho nghệ sĩ nhiếp ảnh Thái Phiên ra mắt một cuốn sách ảnh với 71 ảnh nude. Hiện cuốn sách này đang được in. Đây cũng là việc chưa có tiền lệ ở Việt Nam. Nhân dịp này, PV Thanh Niên đã trao đổi với nghệ sĩ nhiếp ảnh Thái Phiên.
* Anh có thể nói về bộ ảnh nude sẽ triển lãm lần này?
- Nghệ sĩ nhiếp ảnh Thái Phiên: Trong 48 bức ảnh ấy, sẽ có hơn một nửa là những bức ảnh chưa từng công bố, có ảnh đen trắng và ảnh màu, chụp phim từ xa xưa và kỹ thuật số gần đây.
* Anh trù liệu thế nào về dư luận sau triển lãm này?
- Tôi nghĩ sẽ có hai luồng, khen và chê. Tôi đã chuẩn bị tinh thần đón nhận cả hai. Chỉ mong sao lời khen đạt 51% là thành công rồi. Tuy nhiên, tôi chắc rằng người được nhiều nhất chính là nhiếp ảnh Việt Nam trong quá trình đổi mới và hội nhập.
* Anh nghĩ thế nào về việc triển lãm của mình công bố đúng vào thời điểm nhạy cảm, khi những chuyện liên quan đến những hình ảnh không lành mạnh được lan truyền và đang gây xôn xao dư luận?
- Những hình ảnh khiêu dâm, tôi phản đối. Nhưng nghệ thuật là nghệ thuật. Không phải cứ cởi quần áo người ta ra là chụp được ảnh nghệ thuật đâu. Chưa kể, không lẽ lửa cháy nhà thì cấm toàn bộ người ta xài hộp quẹt sao? Có một thực tế là website www.thaiphienphoto.com của tôi, chưa thấy ai phản đối mảng ảnh nude cả.
* Còn cuốn sách ảnh của anh thì sao? Anh nghĩ thế nào về Nhà xuất bản Văn nghệ TP.HCM, có vẻ họ rất cởi mở?
- Không, tôi không gọi đó là sự cởi mở, mà đó là công việc của những người làm văn nghệ! Làm văn nghệ thì nên như vậy, phải có đột phá. Hơn nữa, ảnh nude nghệ thuật đâu có gì là mới mẻ mà phải tự trói buộc mình như vậy?
Ông Hoàng Đức Toàn, Vụ trưởng Vụ Mỹ thuật, Nhiếp ảnh, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch: "Về quản lý nhà nước, Sở Văn hóa - Thông tin Hà Nội có quyền cấp giấy phép cho những triển lãm như vậy trên địa bàn mà Sở quản lý.
Trong lĩnh vực mà chúng tôi theo dõi, thì tranh nude, tượng nude, đều đã được thừa nhận là những tác phẩm nghệ thuật và không ai có ý kiến gì. Về ảnh nude thì cũng nên được đối xử như vậy, dù thực tế là mọi người cũng hơi e dè. Tuy nhiên, nude có quyền được tồn tại và phát triển bình đẳng như các thể loại khác trong nhiếp ảnh.
Tác phẩm Sóng cát của Thái Phiên
