Đó là đêm trình diễn 50 bộ trang phục dân tộc thiểu số tại Trung tâm nghệ thuật Lê Bá Đảng của Tô Bích Hải - nữ họa sĩ người dân tộc Tày, từ 40 năm nay sống ở Pháp. (Bà cũng có một triển lãm sắp đặt ở công viên cạnh bảo tàng Hồ Chí Minh-số 7 - Lê Lợi - Huế tại kỳ Festival này).
Rời quê nhà - một bản làng sát biên giới Việt - Trung khi còn nhỏ, năm 20 tuổi bà sang Pháp học, theo đuổi con đường nghệ thuật và tiếp đó là một hành trình miệt mài tìm kiếm nguồn cội. Những chuyến trở về quê nhà không chỉ cho bà gặp lại máu mủ ruột rà mà còn đánh thức trong bà nỗi âu lo những trang phục rất đẹp - những ấn chỉ văn hóa của người thiểu số đang dần bị mai một khi bị thay thế bởi sự tiện dụng của quần Jean và áo pull, nỗi lo âu khi bản làng vắng dần những váy xòe và thổ cẩm..
Và bà đã đi đến tận cùng của những khung dệt, sợi tơ, đường chỉ ngũ sắc với những hoa văn riêng biệt của từng tộc người. Miệt mài bên những tư liệu trong các Viện nghiên cứu, Bảo tàng dân tộc học... bà đã hoàn thiện và sở hữu 50 bộ trang phục của các dân tộc thiểu số Việt Nam như Thái, Mường, Tày, Nùng, Dao, H’Mông, Lô lô, Pu péo... phía bắc, Kà Tu, Vân Kiều, Tà Ôi, Ê đê, Giarai...của miền Trung và Tây Nguyên, trang phục Chàm duyên hải nam Trung bộ đến trang phục Khơ me tận ĐB SCL...
Trong mạch nguồn hoài vọng ấy, bà đã ngược dòng thời gian theo dấu chân những người du mục tận những miền xa để có trang phục người Habari của Pakistan, người Aka của Lào, những tộc người tận vùng sâu Vân Nam (Trung quốc).
Hàng trăm du khách đã mê mai chiêm ngắm những bộ trang phục độc đáo mang hơi thở của suối nguồn rừng núi, của sa mạc gió cát... trong ánh lửa đuốc bập bùng. Hãy gìn giữ những giá trị văn hóa nguồn cội của dân tộc mình - đấy là thông điệp mà nữ họa sĩ Tô Bích Hải gửi đến qua cuộc trình diễn.
Mỗi trang phục đều có những nét đẹp đa dạng và độc đáo. Ảnh: Đức Dục.
