Sự bùng nổ của múa minh họa, có hầu hết trong các loại hình nghệ thuật biểu diễn hiện nay tại TPHCM, đã khiến cho những người làm nghề thuộc Hội nghệ sĩ múa TPHCM phải ngồi lại với nhau trong một cuộc tọa đàm mang tên Nghệ thuật múa trong thời kỳ mới, do Hội Nghệ sĩ múa TPHCM tổ chức, diễn ra vào hôm 16-9, tại TPHCM.
Tiến bộ và bài bản hơn
“Múa minh họa thời gian gần đây đã phản ánh được nội dung, góp phần nâng cao chất lượng cho tiết mục biểu diễn...”. Đó là nhận định chung của giới nghệ sĩ múa về các tác phẩm múa minh họa của nhiều vũ đoàn, nhóm múa thường xuyên có mặt trong các chương trình biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp. Hầu hết đều cho rằng tình hình các nhóm múa minh họa thời gian gần đây đã tiến bộ hơn rất nhiều so với cách đây 5, 6 năm. Các tiết mục múa minh họa đã phần nào phản ánh được nội dung của ca khúc minh họa, góp phần làm tăng giá trị thẩm mỹ cho tác phẩm. Phó Giám đốc Nhà hát Giao hưởng vũ kịch TPHCM, NSND Vũ Việt Cường, nhận định: Nếu trước đây, những tiết mục múa minh họa trên sân khấu, trong những chương trình ca nhạc luôn luôn có bóng dáng của một tiết mục múa nào đấy từ nước ngoài thì hiện nay, tình trạng này đã được hạn chế rất nhiều”. Cũng theo lời ông Cường, một trong những yếu tố quan trọng nhất đem đến kết quả khả quan này là “hầu hết đội ngũ biên đạo múa VN hiện nay đều được đào tạo bài bản, thậm chí có người ra nước ngoài học để nâng cao tay nghề của mình. Từ chỗ có học hành bài bản, các biên đạo múa này đã có nhiều sáng tạo, hình thành ý thức xây dựng phong cách riêng, lối đi riêng cho đoàn múa cũng như các tiết mục múa của mình. Bên cạnh đó, diễn viên múa hiện nay cũng có học hành đàng hoàng. Ít nhất, các diễn viên múa cũng phải tốt nghiệp trung cấp trường múa mới được trưng dụng chứ không tuyển chọn tràn lan rồi đào tạo vài bữa nửa tháng như trước đây. Với tất cả những yếu tố đó cộng lại, múa minh họa thời gian gần đây đã tiến bộ hơn rất nhiều. Một sự tiến bộ rất bài bản và tích cực”.
Cũng đồng tình với quan điểm này, nghệ sĩ múa Tô Nguyệt Nga nhận định: “Một trong những tín hiệu đáng mừng nhất của múa minh họa hiện nay là các tiết mục múa khá hơn trước về phong cách. Tuy nhiên, điều mà tôi cảm thấy vui mừng hơn cả là trang phục diễn của diễn viên múa thời gian gần đây “sạch sẽ” và bắt mắt hơn trước. Tôn trọng mình là tôn trọng khán giả. Trước đây, không ít diễn viên múa chỉ muốn phô diễn hình thể với bộ trang phục gợi cảm chứ không chú ý gì đến chuyên môn múa. Nhưng hiện nay, tình trạng đó đã hạn chế rất nhiều”.
“Đọc thơ mà cũng múa minh họa” (?!)
Nhìn nhận nghiêm túc thực trạng múa minh họa hiện nay, NSƯT Kim Quy cho rằng: “Tiến bộ là có nhưng với số lượng vũ đoàn tràn ngập như hiện nay thì xem ra phần tiến bộ chẳng thấm vào đâu. Chung quy lại, số lượng thì nhiều nhưng chất lượng thì ít vẫn là hiện trạng của các nhóm múa minh họa hiện nay ở TPHCM”. NSƯT Kim Quy dẫn chứng: “Không ít lần tham dự buổi tổng duyệt một chương trình biểu diễn, tôi thấy thất vọng vì các tiết mục múa chẳng đem lại thông điệp hay lột tả nội dung gì cả. Thà không có múa còn hơn”.
Múa minh họa ngày nay như là một nhu cầu không thể thiếu trong các chương trình biểu diễn. NSND Đặng Hùng cho biết: “Có những chương trình đọc thơ, thậm chí trao giải văn hay chữ tốt mà cũng có múa minh họa (?!)”.
Biên đạo múa Ngọc Hiền (vũ đoàn ABC) thừa nhận: “Không ít bạn bè nước ngoài nhận định, các vũ đoàn VN hiện nay rất liều vì trong một ngày có thể diễn ở nhiều chương trình khác nhau. Đó chính là lý do làm cho nhiều tiết mục múa chưa đi đến tận cùng giá trị nghệ thuật”.
Còn hời hợt, thiếu tư duy
Để lại dấu ấn và tên tuổi trên thị trường biểu diễn chỉ có vài vũ đoàn như Hoàng Thông, ABC, Sài Gòn, Arabesque,... Ngay cả những vũ đoàn được đánh giá cao này vẫn cần phải nghiêm túc hơn nữa để múa minh họa ở TPHCM thật sự được chuyên nghiệp, đúng chuẩn thẩm mỹ và nghệ thuật mà mọi người đòi hỏi. Chính cái sự “độc quyền” (trong hầu hết các chương trình biểu diễn hiện nay đều do các vũ đoàn có tên tuổi đảm nhận phần biên đạo và múa minh họa) đã khiến cho các vũ đoàn có phần chủ quan, hời hợt. Theo NSND Vũ Việt Cường: “Thiếu thời gian đầu tư, tập luyện (sáng tập chiều diễn) lại không có nhiều kinh phí để đầu tư cho từng tiết mục nên ngôn ngữ của động tác (múa minh họa) chưa thể hiện được hình tượng của các ca khúc cần minh họa. Vì vậy, khán giả sẽ nhận thấy ngay sự thiếu tư duy trong từng tiết mục”.
Ca sĩ Hồ Ngọc Hà và vũ đoàn Hoàng Thông trong một tiết mục biểu diễn tại chương trình Hoa hậu Hoàn vũ 2008
