Slumdog - câu chuyện về một thanh niên bụi đời tại Mumbai (Ấn Độ) trở thành triệu phú với những thông điệp về tình yêu và hi vọng - đã đoạt tổng cộng tám giải Oscar, trong đó có giải phim hay nhất, đạo diễn xuất sắc nhất cho nhà làm phim người Anh Danny Boyle, và kịch bản chuyển thể hay nhất cho nhà biên kịch Simon Beaufoy. Giải Oscar là đích đến cuối cùng trong một cuộc hành trình nhọc nhằn nhưng đầy vinh quang của Slumdog - một bộ phim độc lập có kinh phí thấp. Đồng thời cũng mở ra những hi vọng thành công mới cho dòng phim độc lập.
Quá ít bất ngờ
Trong một đêm tuyệt vời đối với điện ảnh Anh, Kate Winslet cuối cùng cũng giành giải nữ diễn viên chính xuất sắc nhất sau sáu lần được đề cử với vai Hanna Schmitz - một cựu cai tù Đức Quốc xã, trong tác phẩm The reader (Người đọc sách). Winslet từng thừa nhận đây là vai diễn khó nhất từ trước đến nay của cô. Trong khi đó, những ai yêu thích phim The curious case of Benjamin Button chắc khá thất vọng khi bộ phim “thống trị” đến 13 đề cử này chỉ thu về được ba giải phụ: hóa trang, chỉ đạo nghệ thuật và kỹ xảo.
Nhìn chung có quá ít ngạc nhiên tại lễ trao giải Oscar năm nay. Giải nam diễn viên phụ, như dự đoán, thuộc về ngôi sao đã qua đời Heath Ledger. Gia đình anh đã có mặt tại nhà hát Kodak để nhận tượng vàng Oscar thay Ledger, và bức tượng sẽ thuộc về cô con gái nhỏ Matilda của anh khi cô bé lên 18 tuổi.
Siêu phẩm của Hãng Pixar Wall-E (Robot biết yêu) giành giải phim hoạt hình hay nhất. Giải này cùng với hầu hết giải thưởng còn lại đều là những kết quả không nằm ngoài dự đoán của giới chuyên môn và không khác mấy so với những lễ trao giải thưởng điện ảnh trước đó.
Toàn bộ đêm trao giải chỉ có một bất ngờ lớn duy nhất, đó là chiến thắng của bộ phim Nhật Okuribito (Departures, Người tiễn đưa) ở hạng mục phim nước ngoài hay nhất. Trước đó, hầu hết các chuyên gia điện ảnh đều dự đoán bộ phim tài liệu hoạt hình Waltz with Bashir (Nhảy điệu valse với Bashir) của Israel sẽ dễ dàng giành thắng lợi. Waltz with Bashir cũng đã đoạt rất nhiều giải thưởng tiền Oscar. Trong lịch sử Oscar, đây mới chỉ là lần thứ năm một bộ phim châu Á đoạt giải phim nước ngoài hay nhất. Tháng 5 tới, Okuribito sẽ ra mắt tại Mỹ và gần 30 quốc gia khác.
Khi người nước ngoài tấn công Oscar
Khi chàng đạo diễn Nhật Bản Kunio Kato lên nhận giải phim hoạt hình ngắn xuất sắc nhất với bộ phim La maison en petits cubes (Ngôi nhà trên những khối lập phương nhỏ bé), không ít khán giả bật cười bởi lời cảm ơn bằng tiếng Anh bập bẹ của anh. Thế nhưng Kunio không phải là người duy nhất không thể nói tiếng Anh trọn vẹn trong đêm trao giải Oscar 2009.
Oscar 2009 tôn vinh một loạt gương mặt tài năng đến từ khắp nơi trên thế giới. Giải thưởng đầu tiên của đêm trao giải được dành cho nữ diễn viên Tây Ban Nha Penelope Cruz với vai diễn nói lẫn lộn cả tiếng Anh lẫn tiếng Tây Ban Nha trong phim hài tình cảm Vicky Cristina Barcelona. Cruz, cùng với đạo diễn Nhật Bản Kunio Kato, đã nói lời cảm ơn bằng chính ngôn ngữ mẹ đẻ của họ tại đêm trao giải. Ba trong số bốn diễn viên đoạt giải diễn viên xuất sắc nhất không phải người Mỹ: Cruz (Tây Ban Nha), Kate Winslet (Anh) và Heath Ledger (Úc).
Bộ phim Triệu phú khu ổ chuột giành tám giải Oscar được trao cho những tài năng đến từ Anh (đạo diễn, biên kịch, quay phim, dựng phim) và Ấn Độ (âm thanh, âm nhạc). Nhạc sĩ Ấn Độ A.R.Rahman trở thành người hùng của đêm Oscar bằng sự xuất hiện trên sân khấu liên tục khi đoạt giải nhạc phim xuất sắc nhất, trình diễn ca khúc trong phim và sau đó đoạt luôn giải ca khúc trong phim xuất sắc nhất!
Đồng hương của Kunio Kato, đạo diễn Nhật Bản Yojiro Takita, cũng gặp khó khăn trong việc diễn tả tâm trạng của mình bằng tiếng Anh khi lên nhận giải phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc nhất. Oscar còn trao giải cho đạo diễn Đức Jochen Alexander Freydank cho phim ngắn xuất sắc nhất, nhà sản xuất Anh James Marsh và nhà sản xuất Pháp Simon Chinn cho bộ phim tài liệu dài về chính Simon - Man on wire.
Như nữ diễn viên Anjelica Huston nhận xét về diễn xuất của Cruz trong Vicky Cristina Barcelona khi giới thiệu về các đề cử cho giải nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất: “Dù có những lúc chúng ta không hiểu được ngôn ngữ mà cô nói trong phim, nhưng chúng ta có thể hoàn toàn hiểu hết bằng cảm xúc” - điện ảnh đến với người xem không phải bằng ngôn ngữ mà bằng chính cảm xúc.
HIẾU TRUNG - PHAN XI NÊ
Oscar vẫn đậm tính thương mại và chính trị
Trẻ em của khu ổ chuột nơi diễn viên nhí của phim Slumdog millionaire sống hát vang ca khúc Jai Ho - ca khúc đoạt giải Oscar (ảnh chụp tại Mumbai, Ấn Độ ngày 23-2-2009) - Ảnh: AP
Không phủ nhận những tài năng được vinh danh trong đêm trao giải Oscar rất xứng đáng, thế nhưng giải thưởng này vẫn bộc lộ tính chiến lược thương mại và chính trị qua kết quả cuối cùng.
Triệu phú khu ổ chuột đã đem về tám giải thưởng, trong đó có các giải quan trọng nhất. Tác phẩm này đánh dấu sự hợp tác giữa Hollywood và Bollywood - một trong những chiến lược lâu dài vừa bắt đầu được đẩy mạnh gần đây nhằm mở rộng thị trường và ảnh hưởng của Hollywood. Chiến thắng của bộ phim sẽ mở rộng hơn cánh cửa tấn công vào thị trường Ấn Độ của các hãng phim Hollywood trong thời gian tới.
Trong khi đó, nhờ vào sự phẫn nộ của giới đồng tính khi đạo luật số 8 được thông qua tại Mỹ bác bỏ quyền hôn nhân đồng tính hồi năm ngoái, bộ phim Milk đã có cơ hội đoạt được hai giải thưởng không hoàn toàn thuyết phục tại giải Oscar năm nay. Milk xoay quanh cuộc tranh đấu đòi quyền bình đẳng của chính trị gia đồng tính công khai đầu tiên ở Mỹ, Harvey Milk. Giải kịch bản gốc xuất sắc nhất được trao cho Milk là một bất ngờ bởi so với các tác phẩm trong danh sách đề cử - đặc biệt so với Wall-E, một kịch bản phim gần như không cần thoại vẫn chuyển tải được cảm xúc đến người xem - kịch bản của Milk không thật sự nổi trội.
Tương tự, Sean Penn với diễn xuất trong vai Harvey Milk không có nhiều bứt phá so với những vai diễn trước đây của anh trong Deadman malking hay Mystic river đã qua mặt Mickey Rourke - ứng cử viên sáng giá nhất của hạng mục nam diễn viên xuất sắc nhất - để giành giải thưởng này. Khi giải thưởng được trao, cả hai người được nhận giải đều tạm gác lời cảm ơn những cộng sự của mình để lên tiếng đòi quyền bình đẳng cho người đồng tính - điều mà những người bỏ phiếu cho họ có lẽ mong chờ họ sẽ làm nếu đoạt giải thưởng này.
Giải thưởng Oscar, cũng như mọi năm, vì thế mang nhiều yếu tố chính trị hơn giá trị nghệ thuật. Thế nhưng, phải chăng giá trị của nghệ thuật chính là ở chỗ ảnh hưởng và tác động của nó đến đời sống xã hội và thời sự chính trị?
Oscar... đứt quãng!
Lễ trao giải Oscar lần thứ 81 đã được độc quyền truyền hình trực tiếp trên kênh Let’s Việt - VTC9 sáng 23-2. Tuy nhiên nhiều khán giả đã bày tỏ thái độ không hài lòng khi nửa đầu chương trình, cứ khoảng 10 phút là kênh này đưa quảng cáo vào buổi lễ khiến nội dung bị ngắt quãng liên tục và mất nhiều đoạn. Mặt khác, việc kênh này đan xen các video clip bình luận ngắn về giải chẳng những không mang đến thông tin gì mới mà lại càng khiến chương trình... rối hơn!
Trong một nỗ lực làm mới đêm trao giải Oscar, người dẫn chương trình - nam tài tử Hugh Jackman - khiến khán giả bất ngờ với màn mở đầu bằng phần trình diễn âm nhạc điểm qua toàn bộ các tác phẩm tranh giải phim hay nhất. Hạng mục diễn xuất có sự khác biệt đáng kể so với những năm trước: thay vì một, có tới năm diễn viên từng đoạt giải lên trao tượng vàng Oscar cho người chiến thắng.
H.L. - H.T.
Các giải thưởng chính
Phim hay nhất: Slumdog millionaire
Đạo diễn xuất sắc nhất: Danny Boyle (Slumdog millionaire)
Kịch bản gốc hay nhất: Dustin Lance Black (Milk)
Kịch bản chuyển thể hay nhất: Simon Beaufoy (Slumdog millionaire)
Nam diễn viên chính xuất sắc nhất: Sean Penn (Milk)
Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất: Kate Winslet (The reader)
Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất: Heath Ledger (The dark knight).
Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất: Penelope Cruz (Vicky Cristina Barcelona).
Từ trái qua: Kate Winslet - nữ diễn viên chính xuất sắc nhất, Sean Penn - nam diễn viên chính xuất sắc và Penelope Cruz - nữ diễn viên phụ xuất sắc - cùng chia sẻ niềm vui chiến thắng - Ảnh: Reuters
