Giờ đây, 30 năm sau ngày mất của Nabokov, con trai ông, Dmitri đã gây tranh cãi khi chấp thuận cho in cuốn tiểu thuyết cuối cùng của cha mình, có tên The Original of Laura.
Trong lời giới thiệu cuốn tiểu thuyết, Dmitri đã viết rằng: ‘Nabokov không có ý định đốt quyển sách’.
Dmitri đã chỉ ra sự tương đồng với Franz Kafka, người đã ‘thận trọng giao phó Max Brod trách nhiệm hủy bỏ các tác phẩm đã cũng như chưa từng xuất bản của ông, dù biết rằng Brod không bao giờ có thể thực hiện được trọng trách này’.
Trong một cuộc phỏng vấn Dmitri cho biết, quyết định này thực sự là một cuộc vật lộn và cuối năm ngoái, ông hầu như nghiêng về ý định đốt bỏ The Original of Laura.
Tiến thoái lưỡng nan
‘Đã có những lúc tôi nghĩ mình phải thực hiện ý nguyện của cha, và cho dù tổn hại đối với thế giới này có là thế nào đi chăng nữa thì tôi vẫn phải hủy bỏ cuốn tiểu thuyết’, Dmitri cho biết.
‘Nhưng sau đấy tôi lại nghĩ, nếu chuyện đó xảy ra thì không ai có được cơ hội thưởng thức nó. Đó thực sự là một quyết định vô cùng khó khăn’, ông giải thích.
Tiểu thuyết ăn khách Lolita được dựng thành phim
Trong lời mở đầu cuốn sách, Dmitri thậm chí đã đưa ra một cụm từ ám chỉ tình trạng khó xử của ông kể từ sau khi mẹ ông mất: Tình thế tiến thoái lưỡng nan của Dmitri.
Tuổi trẻ, Dmitri được biết đến như một tay chơi, với hai niềm đam mê lớn: opera và đua xe.
Nhưng sau này, ông dành phần lớn thời gian dịch, biên tập và xuất bản những tác phẩm của cha mình.
Nhiều đoạn trích trong cuốn tiểu thuyết đã được đăng tải trên tạp chí Sunday Times ở Anh và Playboy, bởi Dmitri là cộng tác viên của hai tờ này.
Nabokov nổi tiếng với tác phẩm Lolita, xuất bản năm 1955 và sau này trở thành tiểu thuyết bán chạy nhất trên toàn thế giới.
Nhưng những năm cuối đời, ông bị đánh gục bởi suy nhược cơ thể và suy nhược thần kinh.
Tiểu sử gia Brian Boyd đã miêu tả trong thời kỳ bệnh tật, Nabokov lần đầu tiên thua em gái mình ba ván Scrabble liên tiếp.
Họ luôn cùng nhau chơi Scrabble kể từ những ngày thơ bé và Nabokov luôn là người chiến thắng.
Tuy nhiên, cho đến ngày cuối cùng, Nabokov vẫn tiếp tục viết và để lại 138 tấm card ghi chú - phương pháp viết ưa thích của ông – cùng với những chú thích nguệch ngoạc cho tiểu thuyết The Original of Laura.
Tại sao lại là lúc này?
Vậy đâu là lý do khiến Dmitri bất chấp cả di nguyện của cha?
‘Cần nhắc đến một thực tế là vào thời điểm đó, Nabokov đã bước sang tuổi 75’, Tatiana Ponomavera, giám đốc Bảo tàng Nabokov tại St Petersburg cho biết.
Bà là một trong số ít những học giả đã thuyết phục thành công Dmitri cho xuất bản cuốn sách.
‘Tuổi tác đã khiến ông đau xót phải đi đến quyết định – sau khi ông mất đi, sẽ không có ai đủ hợp pháp để làm điều đó’, bà giải thích.
Mỗi trang của quyển sách xuất bản bởi Penguin mô phỏng một trong số 138 tấm card mà Nabokov đã tóm tắt, cùng với những dòng bản thảo đánh máy phía dưới.
Những tấm card này có thể được sắp xếp lại và xáo trộn hệt như cách mà tác giả đã làm.
Cả câu chuyện là những mẩu chắp vá xoay quanh bác sĩ Phillip Wilde, một giáo sư đứng tuổi từng phải chịu sự sỉ nhục dưới tay vợ mình – Flora trẻ trung, mảnh khảnh nhưng hỗn xược.
Tiểu thuyết gia Martin Amis, trong bài viết của mình đăng trên tờ báo Anh The Guardian, đã miêu tả The Original of Laura giống như ‘một truyện ngắn dài đang cố sức trở thành tiểu thuyết’.
Làm ăn
Nhiều người đồng tình với quyết định của Dmitri. Tuy nhiên, những người khác lại cho rằng ông nên tôn trọng quyết định của cha mình.
Một trong số này là nhà văn người Mỹ Aleksander Hemon. Viết trên website có ảnh hưởng lớn Slate, ông đã nói rõ quan điểm của mình ngay từ tít bài: ‘Hãy để Nabokov yên. Tại sao The Original of Laura không bao giờ trở thành cuốn sách hoàn chỉnh’.
Nhưng những điều trên chẳng ngăn cản trung tâm đấu giá Christie’s tại New York tuyên bố 138 tấm card với những ghi chú của Nabokov sẽ được chính thức rao bán ngày 4 tháng 12 với giá trị ước chừng 400,000 cho tới 600,000 đô-la Mỹ.
Năm tới Penguin cũng đang dự định cho ra mắt tuyển tập thơ Nabokov chưa từng được xuất bản bằng tiếng Anh.
Năm 2011, nhà xuất bản này cũng dự kiến sẽ phát hành một tác phẩm bao gồm những bức thư giữa Nabokov và vợ.
Ảnh : Nabokov
