Philippe Papin sinh năm 1967, là cựu học sinh khoa sử trường Đại học Sư phạm Saint-Cloud, từng là thành viên của Viện Viễn Đông Bác cổ (trung tâm nghiên cứu của Pháp về Đông Phương học), đã sống ở Hà Nội từ năm 1991 đến năm 2004. Ông là tác giả của 15 tác phẩm gồm sách nghiên cứu, sách dịch và rất nhiều bài báo, chủ yếu về lịch sử và văn hóa Hà Nội và Việt Nam. Hiện ông là giáo sư sử học Cao học Thực hành thuộc trường Đại học Sorbonne-Pháp .
Papin thông thạo tiếng Việt và chữ Hán, đủ trình độ để đọc những tài liệu như Tụng giá hoàn kinh sư của Trần Quang Khải viết sau khi quân dân nhà Trần chiến thắng quân Nguyên lần thứ 2, hay là bộ sử An Nam chí lược do Lê Tắc biên soạn năm 1335… để phục vụ cho những nghiên cứu của mình.
Lịch sử Hà Nội là ấn bản tiếng Việt do Mạc Thu Hương chuyển ngữ, NXB Mỹ thuật và Nhã Nam ấn hành, từ cuốn Histoire de Hanoi của Philippe Papin, xuất bản bằng tiếng Pháp tại Paris vào năm 2001.
“Hà Nội: hai âm tiết ngắn gọn đó khiến ta liên tưởng đến một nàng Calypso phương Đông níu kéo lữ khách bằng những mặt hồ lấp lánh, những ngôi đền lấp ló từ một góc phố rực rỡ và những ngôi nhà màu vàng hổ phách ẩn mình sau hàng phượng vĩ và bằng lăng”. Sự quyến rũ ban đầu ấy có lẽ là lý do để Papin quyết tâm thực hiện Lịch sử Hà Nội. Papin không phải là nhà chép sử đơn thuần mà những trang viết của ông chất chứa những bước đi của thời gian, nhịp thở của thời đại, cả những suy tư lắng đọng trước những biến chuyển của Hà Nội.
Lịch sử Hà Nội là câu chuyện, dòng chảy về mảnh đất địa linh nhân kiệt bắt đầu từ những câu chuyện xa xưa trong truyền thuyết, huyền thoại, đến quá trình hình thành thủ đô trong trong thế kỷ IX-X, từ kinh thành của vua chúa (thế kỷ XI-XIX) đến thành phố của nho sĩ, thương nhân và thị dân (thế kỷ XV-XVIII), từ Hà Nội thời Pháp thuộc (1875-1945), thành phố kiên cường trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đến Hà Nội ngày nay… Những thăng trầm của Hà Nội gắn liền với sự biến đổi sâu sắc về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội được thể hiện dưới con mắt của một con người vừa am hiểu lịch sử vừa có góc nhìn từ bên ngoài đã đem lại nhiều thú vị.
Để hoàn thành cuốn sách, Papin đã dày công nghiên cứu từ những tài liệu viết tay, những bản sách in cổ đến các tác phẩm văn học, báo chí hiện đại; sách tiếng Việt và tiếng nước ngoài về Hà Nội. Đặc biệt, tác giả còn khai thác một số nhân vật lịch sử và đời thường, ở góc độ của một người tìm hiểu và người trực tiếp trò chuyện, trong đó có cả những nhân vật không tên mà ta có thể bắt gặp bất kỳ ở những ngõ ngách Hà Nội.
Nhân dịp ấn bản tiếng Việt ra mắt tại Việt Nam, một cuộc hội thảo về cuốn sách sẽ được tổ chức vào lúc 18g ngày 4.10 tại L’espace – Trung tâm văn hóa Pháp tại Hà Nội (24 Tràng Tiền, Hà Nội). Hội thảo có sự tham gia của tác giả Philippe Papin trong vai trò người thuyết trình.
Bìa sách Lịch sử Hà Nội Ảnh: TL
