Lịch sử thời kháng Pháp ghi nhận sự xuất hiện của những Bảy Viễn, Ba Cụt, Mười Trí, Năm Lửa, Huỳnh Văn Nghệ, Nguyễn Bình, những chi đội Bình Xuyên, tôn giáo Hòa Hảo... từng làm nên một mảng lớn trong lịch sử phong trào nổi dậy của nhân dân miền Nam. Và lịch sử cũng xuất hiện nhà văn Nguyên Hùng, ghi nhận, tìm tòi, viết lại những trang sách, có khi là tiểu thuyết, cũng có những trang tiểu thuyết chứa đầy thông tin như một tập ký, về các nhân vật đặc biệt kia.
Tình người Nam bộ chứa đựng nhiều lắm trong từng trang viết của nhà văn Nguyên Hùng. Ông viết về các nhân vật giang hồ đặc biệt của miền Nam. Trong một góc độ nhìn nhận, đây có thể là những nhân vật có cuộc đời, hành trang khá “tế nhị” trong một giai đoạn lịch sử rất phức tạp của đất nước, nhưng ông không lập ngôn lập thuyết, mà ngòi bút của ông đi sâu vào tâm lý tình cảm, khía vào đúng khí chất hào sảng đặc biệt của người Nam bộ, lại là giang hồ Nam bộ.
Bạn đọc hẳn còn nhớ nhân vật Năm Lửa với khẩu khí giang hồ bến xe, nhân vật Mười Trí với hành động của người muốn “đội đá vá trời”, và Bảy Viễn - tay thủ lĩnh với rất nhiều cá tính... Đến những nhân vật cách mạng như Nguyễn Bình, Huỳnh Văn Nghệ thì cũng một tay Nguyên Hùng tìm tư liệu và khắc họa thành công. Do vậy các tác phẩm của nhà văn Nguyên Hùng được rất nhiều thế hệ bạn đọc đón nhận trong sự thích thú, trân trọng và ngưỡng mộ.
Cuộc đời ông là một kho tư liệu, tích lũy được rất nhiều qua quá trình sưu tập tư liệu để sáng tác. Thế mà, ông chỉ kịp viết có hai tập tạm coi là hồi ký: Chiến khu Đ của tôi và Chém vè giữa làng báo Sài Gòn.
Dịp 30-4 năm nay, NXB Công An Nhân Dân đang tái bản một loạt tác phẩm của ông với tủ sách “Tuyển tập Nguyên Hùng” gồm các tựa: Tà Lài tụ nghĩa, Người Bình Xuyên, Bảy Viễn - thủ lĩnh Bình Xuyên, Nguyễn Bình - huyền thoại và sự thật, Dương Quang Đông xuyên Tây, Thi tướng chiến khu xanh, Ung Văn Khiêm - anh Ba nội vụ, Công tử Bạc Liêu, Chiến khu Đ của tôi, Chém vè giữa làng báo Sài Gòn.
Thế nhưng nhà văn đã không kịp nhìn thấy sách mình ra mắt nhân dịp 30 năm thống nhất nước nhà. Bạn bè tiếc cho ông, người thân tiếc cho ông, NXB Công An Nhân Dân cũng lấy làm tiếc khi bộ sách Nam bộ kháng chiến ông định viết ba tập nhưng mới xong tập đầu (Tà Lài tụ nghĩa). Một bộ sách dự định sẽ rất thú vị nữa là Năm Lửa - lãnh chúa miền Tây cũng được ông “hứa” với NXB Công An Nhân Dân sẽ hoàn tất trong năm nay nhưng cuối cùng bị bỏ dở lúc sắp hoàn thành.
Dẫu biết rằng sống chết vô thường, nhưng sự nghiệp của một nhà văn chưa khai thác hết kho tư liệu của mình mà đã phải ra đi vẫn là điều tiếc nuối cho biết bao người trong giới đọc sách.
