Năm 1963, ngay khi cuốn V. vừa ra mắt, Richard Poirier nhà phê bình nổi tiếng người Mỹ đã viết trên The New York Review of Books rằng: 'Không có gì phức tạp hơn cuốn tiểu thuyết đầu tiên của Thomas Pynchon'.
George Plimpton một nhà phê bình cũng nổi tiếng không kém đã phải thốt lên trên The New York Times: “V. thật rực rỡ và hỗn loạn”. Cho đến tận hôm nay, các nhà phê bình vẫn luôn không ngừng giải mã và đưa các tác phẩm của Thomas Pynchon lên bàn cân. Các nhà báo thì hì hục tìm thông tin về ông, lần theo hành tung của ông, điều tra nhân thân của ông. Còn người đọc trên khắp thế giới thi nhau lập ra các trang website và các topic: “How to read Thomas Pynchon”, “Advice for Thomas Pynchon Newbies”… (Hướng dẫn đọc sách của Thomas Pynchon, Lời khuyên cho người mới lần đầu đọc Thomas Pynchon).
Thomas Pynchon là ai? Đến nay vẫn còn là một câu hỏi chưa có lời giải đáp rõ ràng. Ông là tác gia bí ẩn nhất mọi thời đại, ông luôn tránh mọi tiếp xúc với công chúng lẫn giới truyền thông, người ta chỉ biết vài thông tin về ông: sinh ở New York, học ở Đại học Cornell, nhưng năm thứ hai đã nghỉ học để gia nhập Hải quân Mỹ. Bí ẩn đến mức, cuốn sách nào có chữ ký của ông trên thị trường lập tức có giá trị lên đến chục ngàn USD, thế nhưng giới mộ điệu vẫn không ngừng săn lùng. Năm 1997, lần duy nhất ông đồng ý trả lời phỏng vấn đài CNN với một điều kiện là khi xuất hiện sẽ đội một cái túi giấy lên đầu, và dùng máy bóp méo giọng nói. Rất nhiều giả thuyết về hành tung hay thậm chí nhân thân của ông. Có người nghĩ ông chính là J.D. Salinger, có người đoán thực chất có một bút nhóm sáng tác dưới tên Thomas Pynchon, thậm chí có người còn cho ông chính là... tay sát nhân hàng loạt Unabomber.
Tiểu thuyết đầu tiên V. vừa ra đời đã ngay lập tức mang lại cho Thomas Pinchon giải thưởng William Faulkner trao cho tác phẩm đầu tay hay nhất trong năm và đưa tác giả lên hàng những nhà văn Mỹ nổi tiếng nhất đương thời. V. là một tập hợp “mật mã” kèm với vô số những sự kiện chồng chéo phát triển chủ yếu xoay quanh hai nhân vật chính: Benny Profane - một kẻ vô công rồi nghề, sống không mục đích, trốn tránh mọi liên hệ và lao vào những cuộc phiêu lưu vô mục đích với những việc làm kỳ cục, bấp bênh nhưng lại luôn tư duy suy niệm về tính vô nghĩa của đời sống. Nhân vật chính thứ hai - Herbert Stencil, một trí thức lần theo chúc thư của cha muốn truy tìm một nhân vật nữ bí ẩn có mật danh là V. (có thể là Venus, Virgin hay Void). Công cuộc tìm kiếm nhân vật bí ẩn này đã trở thành quá trình phát hiện bản ngã của chính các nhân vật, thêm vào đó là những tranh luận quanh chủ đề triết học hiện sinh đưa nội hàm cuốn tiểu thuyết trở thành một văn bản dày đặc những ám chỉ, nhiều tầng lớp ý nghĩa, người đọc như bị lạc trong mê cung của hoài nghi và hoang tưởng.
Gần như tất cả tất cả những tiểu thuyết của Pynchon đều có kết cấu giống nhau. Luôn có ít nhất một nhân vật chính không biết gì về dòng diễn biến phức tạp của câu chuyện, các nhân vật cảm thấy mình lạc lõng; rồi sau đó trọng trách của hắn là sắp xếp lại trật tự của mớ bòng bong các sự kiện và giải mã thế giới, cố gắng tìm kiếm các mối liên hệ và ý nghĩa của những điều đang xảy ra. Bạn đọc thường xuyên không thể hiểu ai là người dẫn chuyện chính, không thể hiểu nổi đâu là lập trường của tác giả, vì vậy mỗi người buộc phải hài lòng với cách lý giải của chính mình. Nhưng ở thời đại này, cái quan điểm hoang tưởng và hoài nghi của Pynchon rất phổ biến ở khắp các lục địa bởi vì Pynchon đã sử dụng ẩn dụ “entropy” về sự suy tàn dần dần của vũ trụ. Ông là bậc thầy trong việc tiếp thu và chuyển hóa văn hóa dân gian - đặc biệt là trong tiểu thuyết khoa học viễn tưởng và tiểu thuyết trinh thám. Sự mãnh liệt trong biểu cảm, tính khôi hài và sự nhạy bén với những cái mới đã gắn chặt tên tuổi của Pynchon với văn chương nhuốm đầy màu sắc siêu hình hậu hiện đại.
Lần đầu tiên tác phẩm của Thomas Pynchon, tác gia bí ẩn nhất nước Mỹ được ra mắt độc giả Việt Nam. Sách được NXB Hội Nhà văn và Tao Đàn phát hành tháng 9.2018.
