Quán nước chè ở đèo Hải Vân
ẢNH: TƯ LIỆU
Đêm rất lạnh. Đèo chỉ cao 420 m. Nhưng gió thổi dữ dội khiến ta cảm thấy nhiệt độ như ở dãy Alpes, lạnh buốt, đặc biệt là khi một đám mây dày đặc bất chợt bay qua và đổ xuống núi một trận mưa như trút nước.
Nhiệt kế tụt xuống 8 độ C. Cuộn tròn trong chăn, chúng tôi chìm vào giấc ngủ muộn, sung sướng tận hưởng thật lâu cảm giác như được trở về với mùa đông, trong bầu không khí nhẹ nhàng và gai gai của đỉnh núi này, thứ mà chúng tôi vẫn thường mong ngóng dưới bầu trời nhiệt đới.
Chúng tôi thức dậy lúc bình minh. Màn sương đêm tan biến theo làn gió nhẹ của buổi sớm mai; dưới chân chúng tôi, vũng tàu rộng lớn khoét thành một vòng cung trải dài vô tận một màu xanh bạc trong ánh sáng mờ ảo. Xa xa là Tourane, những ngôi nhà thấp, những con thuyền đang thả neo, mờ mịt, nhỏ bé như một đàn mòng biển sà xuống bãi cát: cuối cùng, xa hơn chút nữa có lẽ là Ngũ Hành Sơn như đang lơ lửng trong không trung như những đám mây hình thù kỳ lạ, và lờ mờ là đại dương. Dưới ánh sáng mỗi lúc một chói chang, đường chân trời tan biến: phía đông đột nhiên đỏ rực khiến chúng tôi không biết mặt biển kết thúc ở nơi đâu và bầu trời bắt đầu từ nơi nào.
Vào lúc 6 giờ, chúng tôi đã vượt qua đồn binh An Nam [Hải Vân quan và hệ thống đồn ải canh phòng] xưa kia từng trấn ngự đường đèo. Hiện tại đồn đã đổ nát. Những cỗ đại bác đúc bằng gang và giá súng bị gãy nằm trơ trọi ở đó: cỏ và rêu phủ kín đống đạn dược đã lỗi thời và những khẩu súng hỏa mai nòng lớn bị gỉ sắt ăn mòn. Dưới chân pháo đài cổ, một vài túp lều lụp xụp, bốn bề trống huơ trống hoác là nơi ở dành cho phu phen và gia đình của họ.
Đi thêm 200 m nữa, trên con dốc đối diện có một ngôi làng nhỏ; phần lớn các căn lều dựa vách núi và được chống đỡ tạm bợ bằng vài chiếc cọc, nhô ra phía trên vực thẳm. Người dân ở đây sống bằng nghề khuân vác hoặc bán cho du khách các đồ ăn như: khoai luộc, cá muối, cơm chan nước chè xanh.