Ý tưởng đó mau chóng phổ biến ở cộng đồng Thiên chúa giáo, trước tiên ở châu Âu. Noel chính thức ra đời, cũng mau chóng được dân thế tục hưởng ứng. Dân thế tục bèn thay Lễ đông chí (21/12 - Ngày mặt trời tái sinh) bằng Lễ Noel. Ngày nay, Noel trở thành biểu tượng của khát vọng hoà bình và hạnh phúc của gần như cả thế giới, mà trẻ thơ là trung tâm.
Cây thông Noel trở thành truyền thống từ thế kỷ XVI? Quà Noel cho trẻ em cần bí mật và bất ngờ. Trong thời gian dài, chúng được để dưới gốc hay cài trên cành thông. Ấy là tục lệ phổ biến trước tiên ở vùng Alsace, miền tây Pháp giáp Đức. Lâu dần, cứ đến Noel, người ta lại lấy vỏ quả hồ đào, đổ đầy dầu, gác lên các cành thông, thắp sáng lung linh.
Chính thức từ thế kỷ XVI, cây thông thắp sáng từ Alsace - Lorraine loang ra khắp châu Âu rồi khắp hành tinh. Dân di cư từ vùng này là những người có công đầu trong việc truyền bá một nét đẹp không thể thiếu của Noel.
Hiện, mỗi mùa Noel, chỉ riêng ở châu Âu, người ta chặt không dưới 50 triệu cây thông tự nhiên để trang hoàng trong nhà. Đã xuất hiện những tổ chức chống lại cây thông giả, thực chất phản lại tinh thần Noel.
Các bài ca Noel xuất phát từ đâu? - Theo Kinh thánh, những bài Noel đầu tiên là của các thiên thần. Rồi thế giới Thiên chúa giáo bắt đầu hát chúng để mừng Noel. Các bài thánh ca thì được gợi ý từ sự chào đời của Jésus. Trong các lều tranh cũng như lâu đài, người phương Tây hát chúng, để xua đi sự sợ hãi trong đêm đông.
Thời gian đầu, các bài Noel bắt nhịp cho các điệu nhảy vòng tròn vui vẻ. Trong các bài nổi tiếng nhất, có thể kể Đêm dịu ngọt, Em bé thiên thần đã sinh ra, Cây thông tươi đẹp của tôi, Cha Noel thân yêu, hoặc Gió muôn năm...
Đôi nét dân gian ngàn đời ngày nay vẫn được bảo vệ. Xưa kia, ở một số địa phương châu Âu, 24/12, khi trời tối, người ta tắt hết đèn nến trong nhà và đến nhà thờ châm đuốc của mình vào đèn tại đây. Rồi ai đuốc nấy, mọi người túa ra đồng, để vung đốm lửa ra khắp nơi, hoặc đập đuốc vào thân cây, với ý nghĩa rửa sạch bụi trần cho cỏ cây, đặc biệt là các vườn cây ăn quả.
Gần nửa đêm thì về nhà, thắp đèn lên, vui lễ Noel tại gia, cùng ăn chiếc bánh Noel hình que củi...
Một tục lệ khác liên quan đến tình yêu: Trai gái nóng lòng chờ đến đêm 24/12.
Đêm xuống, các nhóm nhỏ con trai đến gõ cửa các nhóm nhỏ con gái để xin quả phỉ và quả hồ đào. Sau khi trò chuyện hay đùa nghịch, mỗi cô sẽ mời chàng trai mà cô chọn một chén rượu nặng. Ấy là cách ngỏ lời hay đáp lời vậy.
Noel là nghĩa vụ của trái tim. Phải đón mừng bằng mọi giá. Noel 2000 ghi nhận 2 sự kiện hi hữu cảm động. Năm ấy, Noel đến giữa lúc cuộc đua thuyền buồm vòng quanh thế giới Vendée Globe đang bước vào hồi kết. Giữa đêm 24/12, các tay đua vừa tiếp tục đi vừa đón mừng Noel theo cách riêng, hoặc gửi lời chúc đến đồng đội đang ở trước hay sau mình, hoặc hát giữa biển một bài Noel, hoặc nhấm nháp chút gì đó như đang giữa bạn hữu hay người thân.
Sự kiện khác: Ngọn núi lửa Popocatepetl, Mêxico, lúc ấy sắp phun trở lại. 40.000 dân xung quanh phải dạt ra xa trong bán kính 13km. Dù trú tạm trong lều, mọi người vẫn “ăn” Noel, có điều bữa ăn chỉ tươi hơn bữa thường chút đỉnh. Trẻ em vẫn được tặng quà. Đúng 25/12, núi lửa phun trào. Dân chúng an toàn nên Noel càng vui.
Người ta hào phóng nhất trong Noel. Noel giờ đây đã trở thành tết của mọi người, do đó người ta không ngần ngại chi những món lớn cho ba việc là quà tặng, ăn uống và vui chơi.
Ăn uống thì mỗi dân tộc một kiểu, ví dụ dân Anh có thể đánh nhau trong Noel vì giành nhau con gà lôi cuối cùng, dân Pháp thú nhất món gan ngan ngỗng vỗ béo. Vui chơi còn đa dạng hơn. Mùa mua sắm Noel mỗi năm một bắt đầu sớm hơn. Ví dụ năm nay, từ 9/8 ở Anh.
“Sinh vào dịp Noel ”! Dường như sinh 25/12 sẽ gặp không may, trước hết là khi còn nhỏ, qùa tặng mất đi ít nhất một nửa. Còn lớn lên... Thế nhưng, trong lịch sử, không ít người sinh vào Noel làm nên nghiệp lớn.
Có thể kể nhà bác học thiên tài Isaac Newton, tác giả thuyết vạn vật hấp dẫn - sinh 25/12/1942 ở Woolsthorpe, rồi Humphrey Bogart - sinh ở New York đêm Noel 1899, diễn viên kiệt xuất của Điện ảnh Mỹ... Noel buồn nhất là 1977: vua hài Charlie Chaplin ngừng thở ở tuổi 88 tại dinh cư Corsier-sur-Vevey, Thụy Sĩ.
Noel cần được khám phá không ngừng vì... Noel là có một không hai. Noel 1914. Từ sáng 24/12, hai đạo quân đối địch (Anh Pháp - Đức) đều chuẩn bị đón Noel.
Chập tối, từ phía quân đồng minh vang lên tiếng nhạc một ca khúc Noel. Người lính - danh ca Nikolaus Sprink phía quân Đức liền đứng lên hát theo và vừa hát vừa chầm chậm đi ra bãi trống rải rác xác người giữa hai chiến tuyến.
Ba viên chỉ huy, Audebert (Pháp), Gordon (Anh), và Horstmayer (Đức) liền gặp nhau và thoả thuận một cuộc hưu chiến, theo đó quân lính hai bên được phép cùng vui Noel. Thế là các kẻ thù gặp nhau, mời nhau ăn uống, khoe thư ảnh gia đình, chúc nhau mọi điều tốt đẹp. Thậm chí, họ còn đá bóng giao hữu.
Chuyện vừa nói bị lãng quên suốt gần thế kỷ qua. Nó chỉ được ghi lại vắn tắt trong một cuốn sách của nhà sử học Pháp ít tên tuổi Yves Buffetaut. Chàng trai Pháp Christan Carion đọc được, liền bỏ nhiều công sức, xác minh và tìm hiểu sâu hơn. Vừa qua, anh đã làm bộ phim về sự kiện đó, với tên Noel vui vẻ. Phim gây tiếng vang và được Pháp chọn tranh cử Oscar phim nước ngoài hay nhất 2006.
Như phụ hoạ với Noel vui vẻ, tại cuộc họp quốc tế thường niên lần thứ 42 các ông già Tuyết ở Đan Mạch hồi tháng 7/05, ông già Noel Nhật Bản đề nghị tổ chức trên khắp hành tinh một lễ Noel nữa vào tháng Bảy. Suy nghĩ bàn bạc kỹ, hội nghị quyết định chỉ giữ nguyên một Noel vào tháng Mười Hai như hiện thời...
