Cuốn sách kể một câu chuyện có tính kinh điển: Vào năm 1997, Charles Boatman rời nhà, nơi vùng thung lũng Fraser, phía Bắc Vancouver, để âm thầm quay lại VN, nơi ông đã chiến đấu trong vai trò người lính bất đắc dĩ suốt nhiều năm trời. Nhưng rồi ông thấy rằng những cuộc tiếp xúc mới đã không thể hòa giải với ký ức của mình và khi ông biệt tích, cô con gái Ada và cậu con trai Jon cũng sang VN để tìm kiếm người cha.
Thiên truyện nói về hành trình đã đưa họ đến những đường phố Đà Nẵng và các thôn làng lân cận. Họ cảm thấy giằng mắc với cuộc đời những người mình gặp gỡ và cuộc sống bề bộn khi hiểu ra sự thật về số phận của người cha.
Vậy là ba thập kỷ sau cuộc chiến VN, thiên truyện đầy ám ảnh này đã khảo sát hậu quả chiến tranh đối với thế hệ hôm nay, con cái các cựu binh xưa đã trưởng thành, và đề cập các vấn đề phổ quát về mối quan hệ cha-con cũng như sự tìm kiếm tình yêu thương và sự cứu chuộc.
Chartes Boatman đã trở lại VN để trấn an những ác mộng của bản thân và tìm kiếm một nhà văn mà ông nghĩ là có thể giúp ích cho mình. Thế rồi khi ông biệt tích, con cái ông, Ada và Jon, đã đến Đà Nẵng tìm kiếm, vừa ngây thơ vừa háo hức, đưa họ vào tâm điểm một thế giới ngỡ ngàng "không hiểu nổi, điềm nhiên, đẹp đẽ và đầy bao dung".
Trong cuộc hành trình đó, họ đã gặp những nhân vật được miêu tả tuyệt vời: một trung úy công an, người mặn tình với Ada; Yên, kẻ mồ côi ranh mãnh, người đi theo Ada và khoe rằng nó là người hướng dẫn và phiên dịch của cô; Hoàng Vũ, nhà nghệ sĩ và triết gia dạy cho Ada về sự phức hợp giữa tình yêu và phản bội...
Chuyển dịch từ quá khứ đến hiện tại, giữa VN, Mỹ và Canada, thiên truyện là một bi kịch trong sự miêu tả một bí mật được giữ kín lâu dài, sự nhận thức sai lạc về một nền văn hóa xa lạ, và hậu quả chiến tranh đô với các thế hệ hậu chiến.
Đấy là câu chuyện không thể quên về một hành trình cảm xúc để tìm kiếm những lời đáp lẩn tránh, về hai nền văn hóa và cuộc vật lộn của một gia đình với hậu quả kéo dài của chiến tranh.
Tác phẩm đã được khen ngợi của dư luận báo chí và các nhà phê bình văn học. Ban giám khảo giải thưởng Giller nói rằng tác phẩm này đã "khám phá nhu cầu của chúng ta để hiểu được mối quan hệ giữa tình yêu và bổn phận.... Đây là thiên truyện tinh tế và được viết ra một cách tao nhã của một tác giả hoàn toàn làm chủ tài năng của mình".
Tờ Morning News so sánh The Time In Between với danh tác Slaughterhouse - Five của Vonnegut viết về Đại chiến II và coi đó là một "chiến công văn học".
Tờ Publishers Weekly bình luận: "Trong sự suy tư về những hậu quả của bạo lực và sự liên kết giữa con người bị hẫng hụt, lời văn sắc lạnh của Bergen đã minh họa cải bản chất độc đoán của những thời khắc quyết định trong cuộc sống".
The Calgaly Herald viết: "The Time In Between là thiên tiểu thuyết tuyệt vời dựa trên niềm tin rằng tình yêu là vết thương phơi bày kẻ bị thương trước thế gian, nơi mà không một bí mật, tội ác hay khoảng cách nào có thể khép kín nó lại".
Thực ra, nhà văn David Bergen, 48 tuổi, không hề đến VN trong bộ đồ lính. Nhưng vào năm 1996, ông tình nguyện đến VN dạy tiếng Anh thông qua tổ chức Mennonite của Canada. Tuy công việc dở dang, ông, vợ và 4 đứa con đã sống 6 tháng ở Đà Nẵng. Ông kết thân với nhiều nghệ sĩ VN và ghi lại những quan sát, ý nghĩ và cảm xúc của mình.
Ban đầu ông định dùng tư liệu đó để viết, một cuốn sách tư liệu về Bảo Ninh, tác giả cuốn Thân phận tình yêu. Nhưng ông không có dịp gặp Bảo Ninh và cuối cùng The Time In Between đã ra đời. Bergen cũng biết rất rõ những cuốn sách và phim Mỹ có đề tài về cuộc chiến VN và những hệ lụy của nó. Nhưng ông có cách tiếp cận khác: "Một lẽ, tôi là người Canada; một kẻ ngoài cuộc nhìn vào hai nền văn hóa khác biệt đang xung đột với nhau".
Điều mà ông quan tâm là thái độ của người Việt đối với chiến tranh. Ông không chỉ viết về nhân sinh quan đầy dằn vặt của một lính Mỹ mà cả con cái của người này và những người Việt mà họ gặp gỡ. Khi Ada Boatman đến ngôi làng nơi cha mình giết chết một cậu bé và cầu khẩn người bạn đường VN hỏi một ông lão trong làng xem có còn nhớ về những gì từng xảy ra, ông lão đã không hề muốn nhớ lại chuyện cũ. Và người bạn đường của Ada nói với cô rằng thời gian như các lớp chồng chất lên nhau, lớp sau chôn chặt lớp trước.
Trước khi cho ra đời The Time in Between, David Bergen đã xuất bản ba cuốn tiểu thuyết là The Case Of Lena (2002), Seethe Child (1999), A Year Of Lesser (1996) và một tập truyện ngắn mang tên Sitting Opposite My Brother (1993).
Ngoài giải thưởng Giller, ông còn từng được nhận Giải văn học Canada năm 2000 cho truyện ngắn, giải Sách của năm Mcnally Robinson năm 1997 cho cuốn A Year Of Lesser và giải John Hirsch.
Về văn nghiệp của ông, tạp chí New York Times Book Review viết: "Bergen khám phá những gì xảy ra khi những tâm hồn đơn giản nhất đặt ra các câu hỏi lớn nhất".
Ảnh : The Time In Between
