Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Nguyễn Khoa Điềm nhấn mạnh: "Bằng các hoạt động của mình, hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam đã góp phần đưa các mục tiêu của Đảng đối với miền núi và đồng bào các dân tộc thành hiện thực, góp phần xây đắp khối đại đoàn kết thống nhất các dân tộc Việt Nam".
Vai trò của văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số đã được khẳng định ngay từ khi được ra đời, trong Cách mạng tháng tám và trải qua hai cuộc kháng chiến. Điều đó được thể hiện qua nhiều tên tuổi của các văn nghệ sĩ như Nông Quốc Chấn, Bàn Tài Đoàn, Nông Viết Toại,...đến các văn nghệ sĩ sau này như Vi Hồng, Y Điêng, Lò Minh, Ma Bích Việt, Ma Cường, Inrasara, Linh Nga Niêkđăm, Y Phon Ksor,...
Có đóng góp không nhỏ nhưng trong thời gian gần đây, văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số đang có khoảng lặng. Gần 30 bài tham luận tại Hội nghị đã bày tỏ không ít những băn khoăn.
Nhà văn Y Điêng, dân tộc Êđê nói: "Việc lưu giữ các sử thi, dịch các sử thi của dân tộc tôi như Đam San, Xinh Nhã, bảo tồn nó, bây giờ là rất cần thiết. Tôi muốn giới thiệu chúng ra nước ngoài".
"Vấn đề sáng tác văn học bằng ngôn ngữ mẹ đẻ", "Sự chênh lệch về đội ngũ các văn nghệ sĩ dân tộc thiểu số giữa các vùng miền", "Việc phát hiện năng khiếu văn hoá nghệ thuật trong con em các dân tộc thiểu số"... là một vài trong số rất nhiều những vấn đề được mang ra thảo luận.
Nhạc sĩ Nông Quốc Bình, Phó Tổng thư ký thường trực Hội văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam cho rằng: "Đặt ra vấn đề phải xây dựng đội ngũ kế cận như thế nào, phát hiện, bồi dưỡng các em tại các trường văn hoá nghệ thuật. Nhà nước cần quan tâm hơn nữa".
Đạt nhiều thành tựu hơn cả trong thời gian qua là mảng văn học nghệ thuật khu vực Tây Nguyên, tiếp đến là của người Hoa, người Chăm và người Tày. Tuy nhiên, còn nhiều dân tộc khác hầu như vắng bóng cả tác phẩm lẫn tác giả. Đây là một khoảng trống không thể bù đắp được mặc dù đã có mảng sáng tác rất dồi dào của các tác giả người Kinh về đề tài dân tộc thiểu số. Tất cả các đại biểu đều mong muốn văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số phải bật lên hơn nữa. Hội nghị sẽ kết thúc vào ngày mai (04/04).
