Bởi vậy, chắc chắn những người yêu Nam Cao sẽ rất ngạc nhiên và thú vị khi gặp cùng lúc 100 Chí Phèo - Thị Nở sánh vai nhau khoe duyên tại Hà Nội vào tháng năm này.
Câu chuyện bắt đầu từ bức ảnh kỷ niệm của nghệ sĩ ưu tú Bùi Cường, người nổi tiếng với vai Chí Phèo trong bộ phim của đạo diễn Phạm Văn Khoa. 20 năm trước, anh có đem một bức ảnh chụp chân dung mình trong phim nhờ ông bạn là họa sĩ Thành Chương “truyền thần” lại hộ. Với tình bạn và tài năng, Thành Chương đã vẽ nên một chân dung Chí Phèo - Bùi Cường khá thú vị, dù Thành Chương tự nhận “chỉ có giá trị về mặt... tư liệu lịch sử”.
Năm 2005, Hội Nhà văn VN và báo Thể Thao Văn Hóa tổ chức cuộc thi vẽ về tác phẩm Nam Cao. Một cuộc thi có ban giám khảo, có giải thưởng, có đề tài khá rộng: tất cả những gì thuộc về tác phẩm Nam Cao đều có thể trở thành hội họa, qua nét vẽ của họa sĩ. Có lẽ do không mấy mặn mà với hai từ “thi cử” nên các họa sĩ tham gia khá thưa thớt, cho đến khi có người phát hiện Thành Chương từng vẽ Chí Phèo, đến gặp anh để viết về câu chuyện vui nho nhỏ đó và đề nghị anh tham gia cuộc thi.Vốn là người hài hước, Thành Chương hỏi: “Thi cùng ai? Ai chấm? Lỡ các họa sĩ “danh tiếng đầy mình” hăng hái tham gia mà không được cái giải gì thì có phải “ngượng mặt” không? Tốt nhất là đổi thành cuộc “vận động sáng tác” đi cho nó vui. Tôi xin tình nguyện tham gia ngay và gặp bất kỳ bạn bè nào tôi cũng rủ rê”.
Không thể ngờ được là các họa sĩ nhiệt tình đến thế: lão thành như Trần Lưu Hậu, “cao đạo” như Lương Xuân Đoàn, Nguyễn Xuân Tiệp, ăn khách như Lê Thiết Cương, Đặng Xuân Hòa, Đinh Quân, ngang tàng bụi bặm như Lê Quảng Hà... tất cả đều hăm hở lao vào thế giới nhân vật của Nam Cao.
“Hóa ra trong mỗi con người VN mình, ngoài tình yêu dành cho nhân vật đã đành, ai cũng ngấm ngầm mang trong mình một tí chất Chí Phèo - Thành Chương thừa nhận - Có lẽ vì thế mà xem các tranh của đồng nghiệp vẽ Chí Phèo - Thị Nở, bức nào tôi cũng thấy đẹp, bức nào cũng thích”.
Thành Chương gửi đến ba bức: một bức vẽ “cái bản mặt mình” đang ngước lên ngắm chân dung Chí Phèo - Thị Nở, một bức vẽ Thị Nở “xinh đẹp”, còn bức thứ ba miêu tả cuộc tình của hai người trong vườn chuối. “Tôi thấy tôi vẽ rất xúc cảm, và rất thơ” - ông họa sĩ đầu trọc tự hào.
Đinh Quân, với chất liệu sơn mài sở trường, vẽ Thị Nở trong ánh trăng. Chàng họa sĩ tài hoa đa tình này từng vẽ rất nhiều người đẹp, nên Thị Nở của anh cũng đẹp không kém các bóng hồng.
Đã có đến 60 họa sĩ gửi tranh, người nhiều thì gửi ba, người ít thì một. Ban tổ chức thống kê vội và vui mừng với con số gần 100 Chí Phèo - Thị Nở. Tháng năm, tại Bảo tàng Mỹ thuật VN ở Hà Nội, một cuộc triển lãm xưa nay chưa từng có ở VN sẽ diễn ra: triển lãm chân dung các nhân vật trong tác phẩm Nam Cao. Thêm một lần nghệ thuật chân chính khẳng định sức sống lâu bền của mình bất chấp không gian, thời gian và sự biến cải của xã hội.
Tranh của Thành Chương
