Ngậm ngùi thổn thức, kiêu hãnh kiên cường, với một văn phong sục sôi và hấp dẫn tác giả Nguyễn Phan Quế Mai đã đi qua xuyên suốt hai cuộc chiến với mười sáu truyện ngắn chan hòa nước mắt và máu để cuối cùng một đóa hoa hòa bình hóa giải bừng nở trên bối cảnh lịch sử đau thương của dân tộc. Nguyễn Phan Quế Mai thật sự kỳ vọng: Với tất cả hàng triệu mạng người, người Việt cũng như những người không phải người Việt trên cùng khắp thế giới, đã ngã xuống vì chiến tranh. Mong rằng hành tinh của chúng ta hôm nay sẽ không phải chứng kiến những cuộc xung đột vũ trang một lần nào nữa...Trong truyện kể "Red on The White Grains" Nguyễn Phan Quế Mai không bao giờ quên được chính nàng đã phải ăn những chén cơm trắng trộn lẫn với những giọt máu đỏ của đồng bào Hà Nội trong những đợt tấn công của pháo đài bay B-52 trong chiến dịch Linerbacker2 vào mùa giáng sinh năm 1972. Những phấn đấu, những thử thách mà người dân Việt phải đối mặt qua nhiều thập niên của lich sử đất nước tích lũy lại đã thật sự cao như những đỉnh núi cao nhất. cao cho đến nỗi những ai đứng gần sẽ không nhìn thấy được đỉnh cao ấy. Một khi chúng ta đi xa và nhìn lại chúng ta thốt nhiên nhìn thấy đỉnh cao ngất ngưỡng ấy. 

Vâng, là người Việt tỵ nạn tại Mỹ, chúng tôi cũng đã nhìn thấy đỉnh cao ấy từ phia Tây bờ biên Thái Binh Dương. Cũng như tác giả Nguyễn Phan Quế Mai, chúng tôi cũng nhận diện được đỉnh cao ấy được xây dựng trên máu xương của dân tộc qua hai cuộc chiến và xuyên qua nạn đói năm Ất Dậu 1944-1945. và những cuộc đấu tố trong chiến dịch cải cách ruộng đất năm 1955...Chính bản thân nhân của tác giả Quế Mai và các thân nhân và tiền nhân của nàng qua nhiều thế hệ đã từng là nạn nhân của những thảm họa ấy. Chúng tôi và các bậc tiền nhân của chúng tôi trong thế kỷ qua khi còn ở trong nước cũng không thoát khỏi những số phận như vậy...

Tác giả Nguyễn Phan Quế Mai, sanh năm 1973 trong màu khói lửa của chiến tranh, và lớn lên trong một quê hương đổ nát do chiến tranh. Tác giả Quế Mai đã từng là kẻ buôn thúng bán mẹt ở lề đường, cũng từng làm nông trồng lúa trỉa bắp, trước khi được hoc bổng sang học tại Úc châu. Thật sự tác giả Quế Mai đạt được cơ hội xê dịch giữa hai thế giới. Khi trở về nước nàng đã nắm lấy cơ hội bắm chặt cộng tác với tổ chức quốc tế thuộc Liên Hiêp Quốc. Từ đó Quế Mai có tầm nhìn ra thế giới ngày càng rộng hơn và có tấm lòng độ lượng bao dung hơn, như chính bà ngoại Diêu Lan đã từng khuyên nhủ Quế Mai phải sống với tấm lòng dũng cảm, độ lượng và lòng trắc ẩn...to live with courage, grace and compassion...

Nguyễn Phan Quế Mai cũng là tác giả của nhiều đầu sách bằng tiếng Việt, gồm có: Thơ, Truyện (hư cấu, hiện thực) và cũng đoạt được giải thưởng văn học ở trong nước. Duy chỉ The Mountains Sing cô lại viết bằng tiếng Anh và được phiên dịch và xuất bản trên 10 quốc gia.

Tập truyện "The Mountains Sing" xứng đáng có mặt trên kệ sách của mọi gia đình nhất là các gia đình cô nhi quả phụ bị bỏ lại và bị lãng quên sau cuộc chiến. 

Chicago

Sept 13-2020