Ủng hộ VCV
Số tác phẩm
28.312 tác phẩm
2.745 tác giả
442
115.864.934
 
Hành trình tìm về “Ngôi nhà trắng”
Nguyễn Hồng Nhung

 

 

 

                  Lâm Việt Tùng – Hà Lan

 

Tôi dịch xong bài hát “Chuyến xe điện đầu tiên” gửi cho chị bạn để chị cho ý kiến. Chị rất thích lời dịch vì có thể hát tiếng Việt được. Sau đó, chị bảo rất thích bài “Ngôi nhà trắng” của Hung và gửi đường dẫn trên Youtube. Tôi mới nhớ ra bài hát này được dịch ra tiếng Việt vào những năm 70. Lời rất hay nhưng không thấy bóng dáng ngôi nhà đâu cả.

 

Bài hát tiếng Việt: http://www.youtube.com/watch?v=CfaMBZzIPQY

Ngôi nhà trắng

1. Ngày thơ ấu ta cùng tới trường,
Bầy chim non đùa vui lứa đôi thân thương.
Mầm xanh sống thiết tha ân tình giữa đời,
Người bạn gái vẫn luôn mỉm cười.

Một ngàn sao thoáng hiện trên trời,
Dòng sông xanh trong in bóng em xinh tươi.
Và đôi mắt chứa chan biết bao nụ cười
Làm dịu mát tâm hồn bao người.

Sánh vai cùng nhau bước dưới trăng
Cho tâm hồn hoà với yến oanh
Mối tình đầu dưới ánh trăng đêm,
Ngàn năm nhớ nơi này không quên.

2. Mùa thu sang lá rụng êm đềm,
Hàng cây dương lặng ru xác xơ bên thềm.
Làn sương trắng lướt quanh ngôi nhà trên đồi.
Người yêu ta đang tận cuối trời.

Gió ơi đừng rung cây vấn vương,
Cho yên lòng ta bao nhớ thương.
Mây ơi dừng cho ta nhắn thăm,
Rằng ta vẫn tháng ngày chờ mong.

3. Chiều dần buông tím cả núi đồi,
Mình riêng em nhìn theo cánh chim ngang trời.
Này chim ơi cho ta gửi tình dạt dào,
Dù người yêu có ở phương nào.

 

Vì vậy, tôi quyết định dịch từ tiếng Hung sang tiếng Việt. Tiếng Hung gọi là “Fehér Házikó”. Bài hát Hung nói về “Ngôi nhà trắng” gắn đầy kỷ niệm tình yêu của một đôi thanh niên trẻ. Tiếng Hung dùng nhiều âm tiết o, i, e, a. Người viết lời là Vándor Kálmán. Tôi cố gắng chuyển nội dung đúng sang tiếng Việt. Hungary là nơi mà bài hát "Ngôi nhà trắng" được rất yêu thích. "Fehér Házikó" đã âm thầm sang Việt Nam, qua giọng ca của Ambrus Kyri, theo chân những lưu học sinh trở về. Vì thế  chị bạn biết cả tên gốc tiếng Hung mà không hề học tiếng Hung tý nào.

Ambrus Kyri, sinh ngày 04/02/1945, ca sỹ nổi tiếng của Hung, đoạt giải tiếng hát truyền hình năm 1965. Bà đã liên tục biểu diễn bài hát "Fehér Házikó" bằng tiếng Hung trong thời gian dài. Tiếp nối bà, còn rất nhiều ca sỹ Hung khác cũng biểu diễn bài hát này, như Balatoni Blázsi Mária, Peller Anna...

Bài hát tiếng Hung: http://www.youtube.com/watch?v=-VWT9Av9epI  (Ambrus Kyri)

                            http://www.youtube.com/watch?v=1hCYyO0LR3A (Balatoni Blázsi Mária)

     http://www.youtube.com/watch?v=ODr7-AauRVs (Peller Anna)

 

Fehér házikó

            Vándor Kálmán

 

Van egy kicsi házikó.

Fehér fala ragyogó,

Oda jártunk te meg én,

Boldogságunk idején.

 

Minden kis zug visszahív,

Semmit sem feled a szív.

De a boldog ifjúság

Nem jön vissza soha már.

 

Mégis újra elmegyünk,

Emlékeket keresünk.

S feltűnik a régi nyár,

És egy vidám ifjú pár.

 

Az a kicsi házikó

Most is olyan ragyogó,

Nekem egyet jelent már,

Ez a ház, s az ifjúság.

 

Mégis újra elmegyünk,

Emlékeket keresünk.

S feltűnik a régi nyár,

És egy vidám ifjú pár.

 

Az a kicsi házikó

Most is olyan ragyogó,

Nekem egyet jelent már,

Az a ház, s az ifjúság

Ngôi ntrắng

          Lâm Việt Tùng

 

Ngôi nhà nho nhỏ mái đơn sơ

Màu trắng bức tường rất mộng mơ

Nơi chúng mình ngày xưa đã đến

Tháng năm  hạnh phúc viết nên thơ

 

Trái tim đâu có quên điều gì

Mỗi góc  xưa  theo nhắc  chuyện chi

Sao hạnh phúc thời xuân trẻ ấy

Cứ vô tình mãi mãi trôi đi

 

Chúng mình sẽ  lại đến ngôi nhà

Tìm kỷ niệm xưa mãi mãi xa

Cái hè năm ấy như dừng lại

Ngây ngất ái ân dẫm nát hoa

 

Ngôi nhà nho nhỏ mái đơn sơ

Màu trắng bây giờ vẫn mộng mơ

Với tôi là kỷ niệm duy nhất

Tuổi trẻ - ngôi nhà mãi rất thơ

 

Chúng mình sẽ  lại đến ngôi nhà

Tìm kỷ niệm xưa mãi mãi xa

Cái hè năm ấy như dừng lại

Ngây ngất ái ân dẫm nát hoa

 

Ngôi nhà nho nhỏ mái đơn sơ

Màu trắng bây giờ vẫn mộng mơ

Với tôi là kỷ niệm duy nhất

Tuổi trẻ - ngôi nhà mãi rất thơ

 

Sau khi dịch xong, tôi gửi cho chị ấy. Chị rất ngạc nhiên với bản tiếng Việt trước đây và hỏi tại sao có sự khác biệt về nội dung lớn như vậy. Tôi bí quá đành phải hỏi bác Google vì nghĩ rằng dịch giả trước có thể dịch từ tiếng nước khác. Mới biết bài này chính gốc là của nhạc sỹ người Ý tên là Don Backy. Tên bài hát là Casa Bianca. Bài hát cũng được dịch ra rất nhiều tiếng trên thế giới.

 

Theo nguồn từ Tuntin - Don Backy, còn có nghệ danh là Aldo Caponi, sinh ngày 21 tháng 8 năm 1939 tại Santa Croce, là một nhạc sỹ, ca sỹ, diễn viên, tiểu thuyết gia, họa sỹ...xuất sắc.

Năm 1967, hãng ghi đĩa Celentano Clan quyết định sẽ giới thiệu bài hát mà ông viết, để tham gia trong Festival Sanremo 1968. Về việc này, ông kể:

 

Thời gian đó, một người ở nước tôi (bà Bossi), khuyến khích tôi viết một bài hát để tưởng nhớ lại nhà ông bà nội tôi, bị phá hủy và đổ nát bởi bom đạn trong chiến tranh thế giới thứ II. Nhân một dịp, về thăm cha mẹ tôi ở Santa Croce, tôi đã có cơ hội để viết tại chỗ, một bài hát về ngôi nhà ấy, mà tôi gọi là "Casa Bianca" (Ngôi Nhà Trắng). Quay trở lại Milan, tôi đưa cho ông Del Prete, giám đốc nghệ thuật của Celetano Clan để lựa chọn biên tập giữa "Canzone" và "Casa Bianca"...

 

Chúng tôi đã ghi cả hai bản thu âm thử và như thường lệ, đưa chúng đến cho Adriano Celentano, chủ hãng, để xem xét.

Một thời gian sau, ca sỹ Ornella Vanoni, đề nghị tôi cung cấp cho cô một bài hát dành cho Festival 1968 tại San Remo. Cô ấy đã thử giọng một số ca khúc tại hãng Celentano Clan và tìm thấy "Casa Bianca" là bài thích hợp với mình.

Thật không may, đây lại là một vấn đề không thể vượt qua. Thời gian đó, một tác giả phần âm nhạc của ca khúc, theo quy định, chi được có tại Festival một bài hát, trong khi tác giả phần lời của ca khúc thì lại không phải chịu ước thúc này. Bài "Canzone" thì đăng ký với tên tác giả phần âm nhạc của tôi, đã được ký kết và gửi đến Festival. Việc này có vẻ như là phải kết thúc ở đó.

 

Do những lời hứa hẹn của Del Prete, Ornella Vanoni rất thích và muốn bài hát bằng mọi giá. Cô ấy đe dọa tẩy chay các chương trình của Celentano Clan nếu ông Del Prete không chịu nhượng bộ. Vấn đề chỉ còn một lối thoát: phải đăng ký hồ sơ tại Festival cho "Casa Bianca" dưới tên nhà soạn nhạc khác La Valley, để ban giám khảo, nhìn thấy hai bài hát do hai tác giả phần âm nhạc khác nhau.

Tại Festival San Remo 1968, hai bài hát của ông đều đoạt giải cao. Bài "Casa Bianca" đoạt giải nhì với giọng ca của Marisa Sannia và Ornella Vanoni hát bài "Canzone" giành được giải ba.

Bài hát tiếng Ý: http://www.youtube.com/watch?v=xIz373-MbcE

 

Casa Bianca

Don Backy

1. C'e' una casa bianca che,

che mai più io scorderò

mi rimane dentro il cuore

con la mia gioventù.

 

Era tanto tempo fa,

ero bimba e di dolore

io piangevo nel mio cuore

non volevo entrare là.

 

Tutti i bimbi come me

hanno qualche cosa che

di terror li fa tremare

e non sanno che cos'è.

 

2. Quella casa bianca che

non vorrebbero lasciare

e' la loro gioventù

che mai più ritornerà.

 

Tutti i bimbi come me

hanno qualche cosa che

di terror li fa tremare

e non sanno che cos'è.

 

3. E' la bianca casa che,

che mai più io scorderò,

mi rimane dentro il cuore

con la mia gioventù.

 

E mai più ritornerà.

Ritornerà.

The White house

            Marisa Sannia

There's a white house

that I'll never forget

it stays inside my heart

along with my youth.

 

It was so long ago,

I was a child and of pain

I was crying inside my heart:

I didn't want to enter there.

 

All the children just like me

have something that

make them tremble of fear

and they don't know what it is.

 

That white house which

they wouldn't want to leave

it's their youth

that will never come back.

 

All the children just like me

have something that

make them tremble of fear

and they don't know what it is.

 

It's the white house that,

that I'll never forget,

it stays inside my heart

along with my youth.

 

And will never come back.

Come back.

 

Lời bài hát này nói về ngôi nhà trắng đầy kỷ niệm tuổi thơ bị chiến tranh thứ II tàn phá. Nỗi đau  của đứa trẻ bị chiến tranh cướp đi kỷ niệm thời thơ ấu – ngôi nhà nơi em đã lớn lên. Tác giả cũng cảm thông được những mất mát của những đứa trẻ khác có số phận tương tự. Bây giờ tôi mới hiểu sao âm điệu nó buồn đến thế.

Tôi tìm được bản dịch nghĩa tiếng Anh của Marisa Sannia sau đó kiểm tra với một anh bạn người Ý. Anh ta nói bản dịch tiếng Anh rất sát với nội dung tiếng gốc.

Tuy vậy, bản tiếng Anh có lời dịch khác dễ hát hơn: http://www.youtube.com/watch?v=vo9q4guGw5M

 

The White house

Vicky Leandros

 

There's a white house in a town

Old and scared and tumbled down

I can build it up once more

That's what memories are for

 

There'a fire, a chair, a dream

Was I six- or seventeen

As the years go by you'll find

Time plays tricks upon the mind

 

White house joy will disappear

What became of yesteryear

With my mother and my father there

I knew love was everywhere

 

Was it hate that closed the door

What do children know of war

Old and scarred and tumbled down

Gone the white house in the town

 

Tôi dịch lại theo nội dung bản gốc để các bạn tham khảo và nếu ai hát muốn tiếng Việt và muốn thay đổi gì xin gửi thư về  tvlam61@hotmail.com. Để hát được tiếng Việt thành công  chắc phải thay một số từ cho phù hợp với âm điệu của bài hát. Sẽ là hành trình dài cùng cộng tác giữa ca sĩ và dịch giả để giữ được nội dung, âm điệu thơ và nhạc của bản gốc. Tôi hy vọng sẽ có ca sĩ hồi âm và hát bài hát này.

 


Ngôi ntrắng

Lâm Việt Tùng

 

Ngôi nhà nho nhỏ mái đơn sơ

Màu trắng bức tường rất mộng mơ

Nơi chúng mình ngày xưa đã lớn

Một thời thơ ấu viết nên thơ

 

Chúng mình sẽ lại đến ngôi nhà

Tìm kỷ niệm xưa mãi mãi xa

Cái hè năm ấy như dừng lại

Mình mải vui chơi với bướm hoa

 

Nay nhà đã sập, tường bơ vơ

Màu trắng làm tôi bỗng thẫn thờ

Tim tôi vỡ nát thành trăm mảnh

Thương khóc ngôi nhà của tuổi thơ

 

Trái tim đâu có quên điều gì

Mỗi góc  xưa  theo nhắc  chuyện chi

Sao hạnh phúc thời thơ ấu ấy

Cứ vô tình mãi mãi trôi đi

 

Như tôi bao đứa trẻ ngây thơ

Không cửa, không nhà, sống vất vơ

Chiến tranh tàn nhẫn đã tàn phá

Kỷ niệm thân thương của tuổi thơ

 

Ngôi nhà nho nhỏ mái đơn sơ

Màu trắng bức tường vẫn mộng mơ

Nơi chúng mình ngày xưa đã lớn

Một thời thơ ấu viết nên thơ.

 

Thế hệ chúng tôi ai cũng biết và thích bài hát này vì giọng hát trong trẻo, truyền cảm của Ambrus Kyri. Ngoài ra, điệu nhạc buồn, day dứt rất phù hợp tâm lý của những người đi xa; nhớ nhà, nhớ về kỷ niệm xưa. Nhưng đến thế hệ 7X và thế hệ sau, các em không hề biết gì bài hát này. Cho nên, anh Youtube cũng chỉ tìm được một Video duy nhất, khi tôi tìm xem có ai hát tiếng Việt không. Cô bạn trẻ chỉ biết bài hát từ tiếng Anh khi học ở Tây Ban Nha. Cô ấy viết: Tiêu đề bài hát nói về ngôi nhà mà không thấy ngôi nhà thì nên đặt tên khác.

Hồi âm của dịch giả Nguyễn Hồng Nhung, sống ở Budapest-Hungary, nhưng đang có mặt tại Việt nam trong những ngày cuối năm này, chị đã trả lời tôi bằng bản dịch của chính chị. Và đây là bản dịch của dịch giả Nguyễn Hồng Nhung (dịchthuathv@gmail.com):

 

Fehér házikó

            Vándor Kálmán

 

Van egy kicsi házikó.

Fehér fala ragyogó,

Oda jártunk te meg én,

Boldogságunk idején.

 

Minden kis zug visszahív,

Semmit sem feled a szív.

De a boldog ifjúság

Nem jön vissza soha már.

 

Mégis újra elmegyünk,

Emlékeket keresünk.

S feltűnik a régi nyár,

És egy vidám ifjú pár.

 

Az a kicsi házikó

Most is olyan ragyogó,

Nekem egyet jelent már,

Ez a ház, s az ifjúság.

 

Mégis újra elmegyünk,

Emlékeket keresünk.

S feltűnik a régi nyár,

És egy vidám ifjú pár.

 

Az a kicsi házikó

Most is olyan ragyogó,

Nekem egyet jelent már,

Az a ház, s az ifjúság

NGÔI NHÀ TRẮNG

(Bản dịch của Nguyễn Hồng Nhung)

 

Có ngôi nhà xinh nhỏ

vách tường trắng rạng ngời.

Mình từng cùng nhau đến

thuở hạnh phúc êm đềm.

 

Từng góc nhỏ thì thào

 tim không quên hết thảy,

nhưng tuổi xuân hạnh phúc

vĩnh viễn chẳng quay đầu.

 

Vậy mà cứ tìm lại

những kỷ niệm khôn nguôi.

Để hè xưa vụt tới

cùng đôi lứa vui tươi.

 

Có ngôi nhà xinh nhỏ

giờ tường trắng vẫn ngời,

với tôi điều duy nhất:

ngôi nhà- tuổi thiếu thời.

 

Vậy mà cứ tìm lại

những kỷ niệm khôn nguôi.

Để hè xưa vụt tới

cùng đôi lứa vui tươi.

 

Có ngôi nhà xinh nhỏ

giờ tường trắng vẫn ngời,

với tôi điều duy nhất:

ngôi nhà- tuổi thiếu thời.

                    ( Hà nội 2012.12.31)

 

Phần lớn những người Việt nam học ở Hungary đều nghĩ  bài Ngôi nhà trắng là của tác giả Hung. Tìm về nguồn gốc về bài hát không đơn giản nhưng thói quen của chúng ta không quan tâm ai là tác giả và xuất xứ của nó nhưng vẫn yêu, vẫn nghe và vẫn hát nó.

Cuộc hành trình tìm về Ngôi nhà trắng của tôi tạm dừng ở đây. Mong nhận được hồi âm của các bạn về hai bản dịch và của dịch giả Việt đầu tiên.

 

Hà Lan 01-01-2013

 

Tài liệu tham khảo: Wikipedia và của Tuntin

Nguyễn Hồng Nhung
Số lần đọc: 4409
Ngày đăng: 06.01.2013
[ Trở lại ] [ Tiếp ]
In tác phẩm Góp ý Gửi cho bạn
Cùng thể loại
SAO PHẢI LÀ KHÁNH LY? - Ấu Lăng
HỎI KHÁN GIẢ CỦA LỆ THU - Ấu Lăng
Biết Nói Gì Về Thái Thanh? - Ấu Lăng
Jimmii Nguyễn - Tri Ân Với Đời - Lê Nguyệt Minh
Định Mệnh, Âm Nhạc Và Tình Yêu - Đỗ Nguyễn
Hạnh ngộ tuyệt vời giữa thơ B.H. và nhạc Anh Bằng. - Du Tử Lê
Sài Gòn Đà Lạt Quán Những Ngày Mưa - Nguyễn Tấn Cứ
Chặng Đường 20 Năm Của Một Bài Hát - Tần Hoài Dạ Vũ
Dòng Nhạc Dấn Thân Của Nguyễn Phú Yên - Tôn Thất Lập
Đức Tiến Những Ca Khúc Lạ Thường Trong Một Thế Giới Lạ Thường. - Nguyễn Tấn Cứ
Cùng một tác giả
Chim sẻ (truyện ngắn)
Thời gian (tạp văn)
Tuyết rơi (truyện ngắn)
Tách… (thơ)
Đêm nhạc jazz (truyện ngắn)
Vô danh (thơ)
Mùa thu chết (truyện ngắn)
Nhát đâm cuối cùng (truyện ngắn)
Bi hài biên tập (truyện ngắn)
Tang (thơ)
Buốt. (thơ)
Bóng (thơ)
Anh (thơ)
Đợi (thơ)
Szepes Maria (chân dung)
Mùa (thơ)
Tự do (thơ)
Xanh xao (thơ)
Câu chuyện tháng Hai (truyện ngắn)
Mưa Đêm (tạp văn)
Tình yêu (truyện ngắn)
Rát (thơ)
(truyện ngắn)
Jesse (truyện ngắn)
Sài gòn và em (tạp văn)
Năm Đổi Mới Đã Đến (nhìn ra thế giới)
Sống (tạp văn)
Ba Nguồn (triết học)
Jesse-3 (tạp văn)
Noel (thơ)
Arlequin – Anh Hề (triết học)
Ngôn Từ (tạp văn)
Các Hình Ảnh Cổ (triết học)
Phục Sinh (tạp văn)
Người Đàn Bà (triết học)
Cổ Tích Da Đỏ (triết học)
Chữ Tháng Sáu (tạp văn)
Thuật luyện vàng (triết học)
TẢ TƠI (truyện ngắn)
Sekina (tiểu luận)
Trở về nhà (tạp văn)
Cái gương (tiểu luận)
Sự nô lệ (truyện ngắn)
Có thể lắm (truyện ngắn)
Sống (tiểu luận)
Giữa (tạp văn)
Tuổi thu (tạp văn)
Bí ẩn đời sống (truyện ngắn)
Hạ ký (tạp văn)
Sáu mươi (tạp văn)
(ký)
Có đường đi lên (tiểu luận)
Có lẽ (thơ)
Về bản chất (tiểu luận)
Chị của Bố (truyện ngắn)
Lớp học Tiếng (truyện ngắn)
Mi và thượng đế (tiểu luận)
Tử vi Ai Cập (nghệ thuật)
Quê nhà (truyện ngắn)
Hưu (thơ)
Chết (thơ)
Bảy năm (truyện ngắn)
Cây táo vàng (truyện ngắn)
Quả bong bóng lợn (truyện ngắn)
Từ duy nhất (truyện ngắn)
Thu (thơ)
Kẻ giết mẹ (truyện ngắn)
Tặng (thơ)
Cây mận (truyện ngắn)
Cổ tích (truyện ngắn)